Dồn lực, linh hoạt cơ chế để 6 xã về đích nông thôn mới

Trong năm 2017, theo thông báo, Đắk Nông được trung ương phân bổ khoảng 61 tỷ đồng cho Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM. Số vốn này gần bằng 1/2 của cả giai đoạn 2010-2015. Tuy nhiên, nguồn vốn này phân chia cho các xã trong tỉnh nên số vốn hỗ trợ trên cũng chỉ đáp ứng được phần nhỏ nhu cầu của 6 xã nói trên, số còn lại vẫn phải phụ thuộc vào sự linh động trong lồng ghép các nguồn vốn khác nhau và huy động sự chung sức vào cuộc của người dân và toàn xã hội.

Nhìn từ những xã được "chọn mặt, gửi vàng"

Tại huyện Đắk R’lấp, trong năm nay, UBND tỉnh đã chọn 2 xã là Đắk Wer và Nghĩa Thắng để phấn đấu hoàn thành các tiêu chí trong xây dựng NTM. Đây là những xã có tiềm lực hơn so với một số xã còn lại nhưng để hoàn thành 19/19 tiêu chí, nhu cầu vốn thực tế mà 2 địa phương này đang cần là hơn 16 tỷ đồng. Trong đó, riêng xã Đắk Wer cần hơn 14,4 tỷ đồng để hoàn thành các tiêu chí như điện, giao thông, môi trường... Thực tế, đối với một xã còn nhiều khó khăn như Đăk Wer thì số vốn này quả thực là một con số rất lớn.

Nhiều tuyến đường liên thôn tại xã Đắk Wer (Đắk R'lấp) đang cần nguồn vốn để triển khai thực hiện

Ông Lê Văn Thị, Chủ tịch UBND huyện Đắk R’lấp cho biết, từ đầu năm đến nay, huyện luôn chủ động triển khai nhiều giải pháp, trong đó, trọng tâm nhất là lồng ghép nhiều nguồn vốn để thực hiện. Còn về nguồn vốn mà cấp trên có kế hoạch phân bổ, đến nay, huyện vẫn chưa nhận được đồng nào. Nếu cứ theo đà này, mục tiêu phấn đấu thêm 2 xã “về đích” NTM trong năm 2017 là rất khó khăn. Bởi vì, trong các tiêu chí còn lại tại các xã, hầu hết là những tiêu chí cần rất nhiều nguồn vốn.

Được biết,  trên cơ sở thông báo vốn của trung ương, năm 2017, huyện Đắk R’lấp được thông báo vốn hỗ trợ là 4,8 tỷ đồng cho xây dựng NTM. Số vốn phân bổ này nếu chia đều cho các xã thì cũng chỉ như "muối đổ biển". Vì vậy,  huyện sẽ tập trung dồn nguồn lực cho 2 xã Đắk Wer và Nghĩa Thắng để phấn đấu đạt mục tiêu cao nhất trong hoàn thành các tiêu chí đề ra.

Tương tự, tại huyện Chư Jút, trong năm 2017, địa phương phấn đấu đưa xã Nam Dong hoàn thành chương trình xây dựng NTM. Trong 6 xã phấn đầu “về đích” của tỉnh trong năm nay, Nam Dong là địa phương có nhu cầu vốn cao nhất (hơn 26 tỷ đồng), chủ yếu tập trung đầu tư cơ sở vật chất trường học. Đây là những tiêu chí rất khó trong xã hội hóa để huy động nguồn lực đóng góp nếu không có sự hỗ trợ kịp thời từ nguồn vốn trung ương, các nguồn vốn, chương trình khác.

Trong khi theo dự kiến của UBND tỉnh, trong năm 2017, tỉnh sẽ phân bổ cho huyện Chư Jút 3,2 tỷ đồng từ nguồn hỗ trợ trung ương để xây dựng NTM. Như vậy, nếu làm phép so sánh có thể thấy nguồn vốn phân bổ so với nhu cầu thực tế có khoảng chênh rất lớn. Từ đây, vấn đề huy động nguồn lực đang đặt ra cho nhiều địa phương, nhất là 6 xã được "chọn mặt gửi vàng" để phấn đấu về đích trong năm nay là yếu tố quyết định đến việc hoàn thành mục tiêu đề ra.

Ông Lưu Văn Trung, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư cho biết, đối với 6 xã phấn đấu hoàn thành 19 tiêu chí về NTM năm 2017, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Nông nghiệp - PTNT chủ trì với các sở, ngành, địa phương triển khai kiểm tra, khảo sát nhu cầu vốn. Dựa trên nguồn vốn từ Trung ương, cũng như thực tế huy động nguồn lực tại các địa phương, đơn vị đã có báo cáo cụ thể cho UBND tỉnh và lập phương án phân bổ. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau, nguồn vốn từ ngân sách Trung ương hiện vẫn chưa được giải ngân nên gây khó khăn, bị động trong việc triển khai, thực hiện.   

Cần linh hoạt trong thực hiện cơ chế

Trong 6 xã phấn đấu hoàn thành 19/19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới trong năm nay, có nhiều địa phương vẫn nằm trong khả năng thực hiện được. Đơn cử như xã Đắk Sắk (Đắk Mil), để hoàn thiện 3 tiêu chí còn lại là giáo dục, môi trường, nông thôn, xã sẽ cần số vốn là 5,8 tỷ đồng. Trong khi, nguồn vốn đầu tư cho chương trình này năm 2017 mà UBND tỉnh dự kiến phân bổ về cho huyện là 4 tỷ đồng. Như vậy, nếu Đắk Mil ưu tiên dồn tất cả nguồn lực cho xã  Đắk Sắk thì cơ bản hoàn thành được mục tiêu đề ra. Vấn đề đáng lo nhất hiện nay là 2 xã Nam Dong và Đắk Wer.

Ông Lê Văn Thị, Chủ tịch UBND huyện Đắk R’lấp phân trần: “Trước khó khăn về nguồn vốn, địa phương đã chủ động thực hiện việc tạo vốn từ quỹ đất để đầu tư cho chương trình xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, vấn đề thủ tục, thanh toán, quyết toán số kinh phí mà địa phương bỏ ra để tạo vốn từ quỹ đất rất khó khăn. Thậm chí, nếu làm không tốt, sẽ dẫn đến tình trạng hạch toán không đúng. Do vậy, địa phương đề nghị UBND tỉnh cần cho cơ chế linh hoạt, phù hợp để giúp địa phương thuận lợi hơn trong thực hiện công tác này”.

Trao đổi về giải pháp trong thời gian tới, ông Lưu Văn Trung khẳng định thêm: “Trước mắt, Sở Kế hoạch và Đầu tư sẽ có lịch làm việc cụ thể với các huyện, từ đó, xem khả năng cân đối vốn giữa các địa phương như thế nào. Trong đó, đơn vị sẽ chú trọng đến khả năng vốn Trái phiếu Chính phủ dự kiến sẽ phân bổ để thực hiện đề án kiên cố hóa trường lớp học. Trên cơ sở này, đơn vị sẽ đánh giá, phân tích, sau đó, có giải pháp quyết liệt hơn”.

Cũng theo ông Trung, trong khi chờ đợi nguồn vốn cấp trên phân bổ, các huyện cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, huy động sự vào cuộc tích cực từ các tổ chức đoàn thể, xã hội, người dân trên địa bàn. Việc lồng ghép, ưu tiên nguồn lực để bố trí cho các xã điểm thực hiện đạt chuẩn các tiêu chí cũng cần được các huyện đẩy mạnh.