Xây dựng thôn, bon văn hóa: Tiêu chí môi trường chưa được quan tâm

Mặc dù được trang bị thùng đựng rác chuyên dụng, nhưng người dân thôn Nghĩa Thuận, xã Đắk Nia (Gia Nghĩa) vẫn vứt rác bừa bãi ra bên ngoài

Ý thức người dân chưa chuyển biến nhiều

Từ nhiều năm nay, trên tuyến quốc lộ 14, đoạn qua địa bàn thôn 1, xã Trường Xuân (Đắk Song), hàng đống rác thải sinh hoạt do người dân vô tư vứt, tạo nên những bãi rác “khủng” kéo dài hàng chục mét. Do lâu ngày không được dọn dẹp, nhiều bãi rác đã bốc mùi hôi thối nồng nặc, là nơi sinh sôi của ruồi muỗi và phát tán ô nhiễm, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. Đây cũng chính là một trong những nguyên nhân khiến thôn 1 luôn “mất điểm” và không đạt danh hiệu văn hóa.

Theo ông Phan Quốc, Trưởng thôn 1 thì thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, Ban tự quản thôn cũng đã nỗ lực tuyên truyền, vận động người dân thực hiện tốt các tiêu chí, nhất là vệ sinh môi trường, nhưng do ý thức của người dân còn kém nên việc xả rác bừa bãi vẫn tiếp tục diễn ra. Tại nhiều nơi, thậm chí ngay trong các gia đình, người dân vẫn  chưa có thói quen thu gom rác để xử lý. Cứ chiều tối hoặc rạng sáng, nhân lúc vắng người là người dân lại đến đổ rác trộm trên các trục đường.

Trước thực trạng trên, Ban tự quản thôn họp dân để tuyên truyền và phân công người ra đứng canh tại các điểm đổ rác để trông chừng, nhắc nhở người dân, nhưng “nói mãi rồi cũng vậy”, nên cũng chán. Thôn cũng đã kiến nghị lên chính quyền địa phương, nhưng cũng không có giải pháp nào hữu hiệu để xử lý triệt để vấn đề này.

Tương tự, mặc dù đã được công nhận là bon văn hóa, nhưng hiện nay, bon Bu Sốp, xã Đắk Nia (Gia Nghĩa) vẫn còn tình trạng chăn nuôi gia súc, gia cầm thả rông, gây mất mỹ quan và ô nhiễm môi trường.

Theo anh K’Biển, Trưởng bon Bu Sốp thì thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, được sự hướng dẫn, hỗ trợ của chính quyền địa phương, bon đã xây dựng một bản hương ước riêng, trong đó, nêu cụ thể, mọi người dân phải gìn giữ môi trường sống, không được vứt rác bừa bãi, chăn nuôi gia súc, gia cầm thả rông.

Vào các buổi họp bon, ngoài việc tuyên truyền các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, Ban tự quản bon cũng thường triển khai, vận động thực hiện các tiêu chí văn hóa. Thế nhưng, trong suy nghĩ của nhiều người, tiêu chí môi trường chỉ là một điểm nhỏ trong tất cả các tiêu chí xây dựng danh hiệu văn hóa, nên chỉ cần các tiêu chí khác tốt thì nó sẽ “vớt” được điểm. Vì vậy, người dân vẫn “vô tư” xả rác và chăn nuôi gia súc, gia cầm thả rông.

Tuyên truyền, vận động phải gắn với kiên quyết xử lý

Thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, các cấp chính quyền trên địa bàn tỉnh đã nỗ lực rất nhiều trong việc tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực hưởng ứng. Hầu hết các thôn, bon đều đưa việc gìn giữ vệ sinh, bảo vệ môi trường vào hương ước, quy ước.

Trong đó, các gia đình phải cam kết không nuôi gia súc, gia cầm thả rông, không để rác bừa bãi hoặc ô nhiễm quanh khu vực gia đình cư trú. Người dân cũng được khuyến khích xây dựng hệ thống hầm biogas để tận dụng nguồn phân gia súc, gia cầm, chất thải sinh hoạt hữu cơ và tiến hành thu gom rác định kỳ và xử lý riêng…

Tuy nhiên, vì nhiều nguyên nhân khác nhau mà vấn đề vệ sinh môi trường thôn, bon chỉ dừng lại ở một mức độ nhất định và chưa thực sự trở thành một tiêu chí quan trọng để người dân nỗ lực phấn đấu nâng cao chất lượng cuộc sống. Vì vậy, công tác tuyên truyền, vận động người dân cần phải được đẩy mạnh hơn nữa, với nhiều hình thức phù hợp, thiết thực cũng như gắn với những chế tài, xử lý đủ mạnh, tạo sự răn đe cần thiết.

Vì một môi trường sống lành mạnh, không ô nhiễm, bên cạnh sự vào cuộc của chính quyền địa phương, rất cần chính mỗi người dân nâng cao ý thức tự giác trong việc bảo vệ môi trường bằng những việc làm thường xuyên hàng ngày như thu gom rác thải, không thả rông gia súc, gia cầm, xây dựng nhà vệ sinh đúng quy cách...