Phong trào xây dựng thôn, bon văn hóa: Còn nhiều vấn đề đáng quan tâm

Qua thống kê, hiện nay, toàn tỉnh có 443/777 thôn, bon, buôn, tổ dân phố đạt danh hiệu văn hóa, chiếm tỷ lệ 57,1%; trong đó, có nhiều thôn, bon đạt danh hiệu văn hóa trong nhiều năm liền. Thế nhưng, trên thực tế, chất lượng phong trào xây dựng thôn, bon văn hóa ở nhiều địa phương còn nhiều vấn đề đáng quan tâm; không ít thôn, bon sau khi được công nhận danh hiệu văn hóa lại không giữ vững danh hiệu, hoặc không duy trì được các hoạt động. 

Tình trạng chăn nuôi gia súc thả rông làm ảnh hưởng đến chất lượng phong trào xây dựng thôn, bon văn hóa

Điển hình như tại huyện Tuy Đức, thời gian qua, trong khuôn khổ thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới, chính quyền địa phương đã tập trung triển khai xây dựng các thiết chế văn hóa cơ sở. Nhiều nhà văn hóa thôn, nhà văn hóa cộng đồng bon, nhiều câu lạc bộ văn hóa văn nghệ được thành lập và thu hút người dân tham gia.

Bằng nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước và huy động trong nhân dân, nhiều công trình công cộng, phục vụ dân sinh được đầu tư xây dựng. Thế nhưng, trong năm 2014, toàn huyện cũng chỉ có thêm 3 bon đạt danh hiệu văn hóa và có 1 bon không giữ vững được danh hiệu văn hóa (toàn huyện hiện có 40/72 thôn, bon văn hóa).

Theo ông Phan Xuân Thạch, Trưởng Phòng Văn hóa-Thông tin huyện Tuy Đức thì mặc dù chính quyền các cấp đã tích cực vận động, tuyên truyền nhưng phong trào xây dựng thôn, bon văn hóa trên địa bàn huyện diễn ra vẫn còn chậm.

Nguyên nhân chủ yếu là do đời sống của người dân còn khó khăn; kinh phí đầu tư xây dựng các thiết thế văn hóa thể thao còn hạn chế; việc xây dựng nhà văn hóa cộng đồng ở các thôn, bon chưa đảm bảo đúng quy định, không đúng với phong tục của đồng bào; tình trạng sinh con thứ 3 ở các gia đình đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn diễn ra và có xu hướng tăng. Vì vậy, chất lượng thôn, bon văn hóa còn nhiều vấn đề bất cập; nhiều bon đạt danh hiệu văn hóa, nhưng việc giữ vững danh hiệu cũng rất “trầy trật”.

Còn tại huyện Đắk Song, phong trào xây dựng thôn, bon văn hóa cũng diễn ra một cách “ì ạch”. Tính đến thời điểm này, toàn huyện chỉ có 26/110 thôn, bon đạt danh hiệu văn hóa. Theo ông Lê Tuấn Học, Trưởng Phòng Văn hóa-Thông tin huyện Đắk Song thì do nhiều nguyên nhân khác nhau nên việc tuyên truyền, vận động người dân thực hiện các tiêu chí xây dựng gia đình, thôn, bon văn hóa vẫn còn nhiều khó khăn.

Tại một số thôn, bon, nhiều tệ nạn xã hội vẫn còn tiềm ẩn trong đời sống của người dân nên đã tác động không nhỏ đến chất lượng của phong trào. Hơn nữa, đời sống vật chất của người dân còn khó khăn nên việc hưởng ứng các phong trào, hoạt động do địa phương tổ chức còn hạn chế. Đó là lý do tỷ lệ thôn, bon trên địa bàn đạt danh hiệu văn hóa còn thấp.

Không riêng gì Tuy Đức, Đắk Song mà ở các địa phương khác, chất lượng phong trào xây dựng thôn, bon văn hóa diễn ra cũng không đồng đều và kết quả cũng chỉ dừng lại ở mức “khiêm tốn”. Nhiều nơi chưa khai thác, phát huy hiệu quả nhà văn hóa cộng đồng cũng như tủ sách pháp luật, thư viện ở cơ sở. Nhiều thôn, bon chưa đạt tiêu chí vệ sinh môi trường, tình trạng chăn nuôi gia súc thả rông vẫn diễn ra; nhiều gia đình chưa có công trình vệ sinh, nhà tắm…

Mặt khác, việc thẩm định, đánh giá bình chọn gia đình, thôn, bon văn hóa có lúc có nơi chưa thực chất, đôi khi còn nể nang, vì thành tích... Vì vậy, các cấp chính quyền cần phải tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và nhân dân về ý nghĩa cũng như vai trò của văn hóa trong đời sống xã hội.

Trên cơ sở phát huy tinh thần chủ động, tự quản cộng đồng ở nông thôn, các thôn, bon cần tập trung phấn đấu xây dựng, hoặc giữ vững danh hiệu văn hóa, tránh tình trạng chạy theo hình thức, làm giảm ý nghĩa của danh hiệu này.