Bảo đảm an sinh xã hội vùng DTTS

Năm 2004 khi mới thành lập, Đắk Nông là một tỉnh nghèo, với 52 xã, thị trấn, 547 thôn, buôn, bon. Toàn tỉnh có khoảng 80.000 hộ với 390.897 nhân khẩu; trong đó, đồng bào DTTS chiếm 34,5%. Vào thời điểm ấy, đời sống của người dân, nhất là người đồng bào DTTS rất khó khăn, nhiều hộ đói giáp hạt, nhiều xã chưa có trường học, trạm y tế. Tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào DTTS tại chỗ chiếm tới 56%. Tỷ lệ học sinh tiểu học đi học đúng tuổi 72,2%, tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng dưới 5 tuổi  36%.

Đến nay, Đắk Nông có 71 xã, phường, thị trấn, 789 thôn, bon, buôn, bản, tổ dân phố. Toàn tỉnh có khoảng 650.000 nhân khẩu; trong đó 42.941 hộ đồng bào DTTS với 202.074 nhân khẩu, chiếm 31,26% so với tổng dân số toàn tỉnh.

Khu tái định cư Đắk P'lao, xã Đắk P'lao (Đắk Glong) được xây dựng đường, điện, trường... Ảnh: Hồ Mai

15 năm qua, thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW, ngày 12/3/2003 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa IX) về công tác dân tộc; Quyết định số 1557/QĐ-TTg ngày 10/9/2015 của Thủ tướng Chính phủ “Phê duyệt một số chỉ tiêu thực hiện các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ đối với đồng bào DTTS gắn với mục tiêu phát triển bền vững sau năm 2015”, đời sống đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh được cải thiện rõ rệt, nhiều gia đình thoát nghèo bền vững, bộ mặt nông thôn miền núi có nhiều khởi sắc. Đặc biệt, được sự quan tâm, giúp đỡ của Trung ương, sự nỗ lực của các cấp, các ngành, Đắk Nông đã thực hiện tốt các chương trình, chính sách đối với vùng đồng bào DTTS, đạt nhiều thành tựu to lớn trên các lĩnh vực.

Đầu tiên là công tác định canh, định cư, ổn định dân di cư tự do trên địa bàn tỉnh. Theo số liệu tổng hợp, hiện nay có 38.191 hộ/173.973 khẩu dân di cư tự do đến địa bàn tỉnh lập nghiệp; trong đó, số hộ đã ổn định đời sống là 26.680 hộ/122.220 khẩu. Từ năm 2005 đến nay, tỉnh đã triển khai thực hiện 16 dự án đầu tư, bố trí, sắp xếp cho 10.804 hộ dân di cư tự do ổn định cuộc sống. Với nguồn vốn được phân bổ 57,19 tỷ đồng (từ 2009- 2017), tỉnh đã và đang triển khai 4 dự án định canh, định cư tập trung; 4 dự án định canh, định cư xen ghép cho đồng bào DTTS.

Một số dự án đầu tư vào vùng DTTS như: Dự án 3EM, WB, REDD, dự án giảm nghèo bền vững, chương trình 135... đã góp phần xây dựng hạ tầng khang trang hơn, đời sống nhân dân được cải thiện và phát triển bền vững, thúc đẩy hoàn thành các chỉ tiêu về xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh. Nhờ đó, 82% người dân nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh, 99% thôn, buôn, bon có điện với 97% hộ sử dụng điện thường xuyên, bảo đảm chất lượng. Giai đoạn 2008-2017, toàn tỉnh đầu tư xây dựng mới 1.736 km đường nhựa, nâng tỷ lệ nhựa hóa đường toàn tỉnh từ 29% lên 59%.

Chị Thị Grơu (bên phải), Bí thư chi bộ, Trưởng bon Đắk Blao, thị trấn Kiến Đức (Đắk R'lấp) luôn sâu sát với đời sống của đồng bào. Ảnh: Bình Nhi

Các công trình hạ tầng thiết yếu được xây dựng như đường giao thông, trường học, trạm y tế, nước sinh hoạt, đất sản xuất, đất ở, nhà ở, nhà văn hóa... đã tạo điều kiện thuận lợi cho đồng bào DTTS trong việc đi lại, phát triển sản xuất, sinh hoạt, lưu thông hàng hóa.

Cùng với phát triển kinh tế, sự nghiệp văn hóa, giáo dục, y tế trong vùng đồng bào DTTS tiếp tục xây dựng và phát triển. Thiết chế văn hóa cơ sở và giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc được đầu tư, bảo tồn và phát huy. Công tác giáo dục, đào tạo, bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân được mở rộng. Hệ thống chính trị cơ sở trong vùng đồng bào DTTS từng bước được kiện toàn, tăng cường cả về số lượng và chất lượng. Đến nay, tỷ lệ suy dinh dưỡng thể cân nặng ở trẻ em DTTS dưới 5 tuổi đã giảm còn 24,3% và có đến 93,5% trẻ em DTTS được đi học đúng tuổi ở bậc tiểu học...

Các chương trình cho vay vốn, chương trình hỗ trợ học sinh, sinh viên, chính sách đối với người có uy tín trong vùng DTTS... cũng được thực hiện với kinh phí hàng trăm tỷ đồng. Trong giai đoạn 2012-2016, thực hiện Quyết định 54/2012 của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh đã phê duyệt danh sách và cho 1.586 hộ DTTS đặc biệt khó khăn vay vốn phát triển sản xuất, với tổng kinh phí 11,323 tỷ đồng.

Thời gian tới, cùng với tiếp tục thực hiện lồng ghép các chính sách, các chương trình, tỉnh cũng sẽ tập trung giúp đồng bào DTTS ứng dụng khoa học kỹ thuật, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi có hiệu quả, nâng cao đời sống, góp phần tích cực vào sự phát triển của tỉnh.