Tạp bút: Mẹ nấu chè quê…

Ảnh minh họa

Ngày còn sống, mẹ không là Phật tử nhưng tin, kính Phật nên rằm, đầu tháng Âm lịch nào cũng mua hoa quả và nấu chè dâng cúng. Lũ nhỏ chúng tôi đương nhiên rất ưa. Còn hỏi, con nít mười đứa hết… mười một hảo ngọt; chưa kể mùa hè nóng nực thì cái sự thèm ngọt còn nhân đôi nhân ba…

Chè quê mẹ nấu phổ biến là món chè đậu đen nấu nếp bỏ đường (đen). Nếp nấu chín nở ra, hòa cùng đậu đen và đường mía cũng màu đen khiến chén chè đặc sệt, đen thui. Món chè ấy ăn mau ngán nhưng để được lâu. Mẹ bảo: Vậy cho nó bớt hao, ăn không hết để dành bữa sau ăn tiếp. Đúng thật, những chén chè đậu đen (nếu mát trời và nấu đủ độ ngọt) có thể để 5 – 7 bữa không hư. Ăn bữa đầu ngán nhưng dành tới bữa thứ ba, thứ tư lại đâm ngon vô cùng. Lần nào cũng vậy “con sâu chè” là tôi – vốn máu ăn tham - cứ “canh me” chè mẹ nấu cúng vừa tàn hương là bưng riêng một chén tìm nơi… đem giấu. “Lộc” ấy đương nhiên mình tôi được hưởng riêng sau khi chè trên bàn đã bị cả nhà xơi hết sạch. Anh Năm thấy tôi còn chè ăn tức tối kêu ê con Út, cho anh Năm mày xin miếng coi, không tao méc mẹ cho ăn đòn…

Lâu lâu mẹ đổi món, nấu chè đậu ván hoặc chè trôi nước. Đậu ván nấu chè phải bỏ đường trắng mới ngon. Đường trắng đắt tiền nên lâu lâu mẹ mới dám “chơi sang”. Món chè trôi nước dân dã hơn, bột nếp hay sắn (khoai mì) nắn viên, nổi trôi bềnh bồng trong chén nước đường chín tới vàng trong. Chè trôi nước ăn ngon, ít ngán hơn chè đậu đen - nhất là khi được nấu bằng bột nếp. Bột sắn thì phải ăn khi nóng, để nguội sẽ cứng, dai không còn ngon. Mẹ tôi đặc biệt mê món chè trôi nước nấu nếp. Mẹ thường bảo, mai mốt mẹ về với ông bà, tới ngày giỗ các con cứ nấu cúng cho mẹ nồi chè trôi nước, khỏi phải thịt thà bánh trái lôi thôi…

Sau này khi đời sống đi lên, lâu lâu được dịp ra quán nếm các món chè “hiện đại” tôi mới nhận ra nó ngon hơn hẳn chè “truyền thống”. Mua về cho mẹ nếm, mẹ lắc đầu chê nhạt, chê lạnh (vì trộn đá), thử vài ba muỗng xong đem cho lũ cháu, không ăn. Giờ thì món chè quê mẹ nấu cúng lũ nhỏ cũng không ăn nên mẹ nấu vô cùng ít. Cúng xong, thằng con trai cũng vô bưng chén ngồi ăn cho vui với mẹ. Ráng hết chén chè mà muốn “lắc lư”. Những muỗng chè dẻo quẹo, ngọt lừ cứ tắc ngang trong cổ. Riêng mẹ vẫn móm mém ngồi nhai, muỗng này liền muỗng khác. Vừa nhai vừa tấm tắc: Ngon mà