Tản văn: Bao thuốc lá Điện Biên

Lúc đó, tôi mới là cậu thiếu niên học cuối cấp I và ngay trong câu chuyện trẻ con cũng chứa đựng những hình ảnh, những kỷ niệm về Điện Biên của người lớn. Hồi đó, người lớn ai mà tự dưng mặc chiếc áo sơ mi trắng, đi đôi dép Tiền Phong nhựa trắng Hải Phòng, miệng túi áo gài bút Kim Tinh, bên trong lờ mờ thấy bao thuốc lá Điện Biên bao bạc là bọn trẻ chúng tôi biết sắp được ăn kẹo. Vì người lớn mà tự nhiên ăn mặc trang trọng túi có bao thuốc lá Điện Biên thì hoặc là sắp thành chú rể đi mời mọi người, hoặc là chú đó sắp đi bộ đội, thế nào cơ quan cũng tổ chức liên hoan bánh kẹo, văn nghệ. Bọn trẻ chúng tôi chỉ việc đến chầu rìa xin kẹo. Bao thuốc Điện Biên lúc đó như một cánh chim báo tin vui hoặc thông báo một sự kiện quan trọng. Trên bao thuốc Điện Biên một mặt vẽ hình các chiến sĩ cắm cờ trên hầm Đờ Cát nét vẽ màu xanh nước biển, mặt kia là cô gái ngồi trên máy cày để lại đằng sau những luống cày thẳng tắp. Bao thuốc được bọc thêm một lớp giấy bạc khi bóc ra thơm phức là sự chú ý và niềm trân trọng của những người lớn.

Ảnh minh họa

Trong nhóm bọn trẻ chúng tôi có cậu Bình, một hôm nó nói với chúng tôi: Bố tao là chiến sĩ Điện Biên đấy - là người thứ hai đi sau người cầm cờ vẽ trên vỏ bao thuốc lá. Từ hôm đó chúng tôi nhìn nó với ánh mắt trìu mến, trông nó hiền lành, chậm chạp vậy mà là con bác bộ đội trong nhóm cắm cờ trên hầm Đờ Cát! Lần sau đó, cả bọn kéo đến nhà nó trèo ổi và hỏi bố nó chuyện Điện Biên, bố nó cũng kể y như vậy. Chúng tôi thán phục ông lắm, từ đó có nhìn thấy ông từ xa, mặc dầu ông có đi hướng khác, chúng tôi cũng thi nhau chạy vội đến khoanh tay chào.

Gần đến hè vào dịp ngày 7/5, tôi có mang chuyện này ra lớp học kể. Hôm sau có hai đứa ở trong lớp cũng bảo bố chúng nó cũng là chiến sĩ Điện Biên và cũng đi thứ hai trong nhóm cắm cờ, chúng cãi nhau ì xèo và còn định đánh nhau. Tôi nhanh trí giàn hòa, chúng mày sai rồi, nhóm cầm cờ có đến mấy người mà lúc ấy ai còn để ý mình chạy thứ mấy, nhầm là chuyện thường, bây giờ đến nhà hai đứa hỏi lại là biết ngay. Thế là chúng tôi rùng rùng kéo đi. Đến nhà nào, bố của chúng cũng xác định chắc như đinh đóng cột, không có nhầm lẫn: Mình là người thứ hai trong nhóm cắm cờ. Chúng tôi chẳng hiểu ra sao cả vì trong suy nghĩ non nớt của trẻ con thì người lớn là những người trung thực không bao giờ nói sai! Sau này, khi đã trưởng thành tôi mới hiểu, những người tham gia chiến dịch Điện Biên ai cũng mơ ước mình sẽ là người cắm cờ trên hầm Đờ Cát. Khi chiến thắng, người trực tiếp cầm cờ đã được đài báo nêu danh, những người đi sau vô danh không ai biết, không ai xác định được cả, và tất cả những chiến sĩ Điện Biên đều tưởng tượng mình chính là người đó, niềm vinh dự của ngày chiến thắng 7/5 quá lớn.

Thế mà đã hơn 50 năm trôi qua, tôi cũng đã đến tuổi già và tối hôm qua những kỷ niệm của thời niên thiếu về Điện Biên lại ánh lên khi cậu con trai nhỏ của tôi muốn tôi kể chuyện chiến thắng Điện Biên cho nó nghe. Cậu bé nghe rất chăm chú tay thì vân vê bức ảnh cắm cờ trên hầm Đờ Cát, chắc vừa cắt ra từ tờ báo cũ nào đó!. Cho đến hôm nay nhiều lớp thế hệ kế tiếp đã lớn lên nhưng những câu chuyện về Điện Biên về chiến thắng Điện Biên vẫn còn được trân trọng, sống động trong lòng tất cả mọi người. Tôi mong mãi mãi sau này nó luôn là những kỷ niệm, những hình ảnh lấp lánh sáng trong lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam.