Truyện ngắn: Con chim khách

Cũng không phải tiếng nhăn nhó dè bỉu của mấy đứa cháu mỗi lần đi qua phòng bà. Mà đó là tiếng hót của một con chim lạ. Véo von. Thánh thót. Như khua dậy bao nhiêu mùi hương. Như đánh động bao nhiêu cảm xúc. Làm bừng tỉnh từng dây thần kinh trong cơ thể tê liệt của bà Xiu. Bà đã nằm một chỗ gần 6 năm trời... Đã nhiều lần bà Xiu ước gì mình không tỉnh dậy. Không có người mẹ nào muốn mình trở thành gánh nặng cho con cháu. Để mỗi ngày đều nghe thấy chúng tị nạnh nhau. Nhưng hôm nay khi nghe thấy tiếng chim hót ngoài vườn. Bà đã ước gì mình được sống thật khỏe mạnh. Có thể bước đi bằng đôi chân để dò dẫm ra sau vườn xem chú chim gì đang hót…

Minh họa Ngọc Trí

Bà nằm đó tưởng tượng ra màu lông của chú chim. Hẳn phải là màu xanh da trời, hay màu trắng của những đám mây? Nên tiếng hót mới trong trẻo cao vút như chạm tới đỉnh trời. Cũng có thể nó mang màu nâu của đất đai đồng ruộng.

Ngày xưa ông nhà cứ bảo bà cố đẻ thật nhiều con trai để được nhờ. Bà bốn lần sinh được 3 trai 1 gái. Lúc nhỏ chúng ốm đau quặt quẹo, mụn nhọn lở loét đầy người. Có những đêm vừa bế con trên tay bà vừa kề miệng hút nhọt cho con. Nhà không có một đồng, bà vay mượn khắp nơi lấy tiền chạy chữa. Những ngày ôm con đứng lơ ngơ ở bến xe thèm một chiếc bánh mì cũng không dám mua. Bao đêm trắng thèm vài phút chợp mắt cũng không dám ngủ. Qua được đận bệnh tật lại đến khi đói kém. Những mùa hạn kéo dài khiến đồng ruộng cạn khô. Không một hạt mầm nào nảy nở thành mùa vụ. Vợ chồng bà phải đi làm thuê khắp nơi đổi lấy sắn ngô mong no ấm bụng con. Những ngày tháng nghèo khổ ấy hóa ra còn hạnh phúc chán so với lúc đủ đầy. Anh em vui vẻ nhường nhau phần cơm, hớt về mình phần sắn. Mẹ con còn ôm ấp vỗ về nhau những ngày tàn đêm lạnh. Giờ chúng đã lớn khôn. Có vợ con đủ đầy, tự kiếm được miếng ăn thành ra thấy mẹ già chỉ thêm vướng bận. Bà biết thể nào cũng có lúc đám con cháu mong mình chết đi cho rảnh nợ. Hàng ngày nghe tiếng rít qua kẽ răng của mấy nàng dâu bà nhớ đến tiếng gió rét năm xưa rít qua những mảng tường đất thủng. Lạnh đến thấu tâm can.

Tóc trên đầu bà đã bạc trắng từ lâu. Chúng ngứa ngáy râm ran chờ một bàn tay động vào xoa dịu. Chúng khiến bà nhớ tới đứa con gái duy nhất của mình. Nó ngoan ngoãn, thảo hiền nhưng lại lấy chồng xa, một năm đôi lần bắt tàu về thăm mẹ. Gói ghém manh áo mới, chút quà quê, lọ dầu gió, vài thang thuốc nam lặn lội lên tận miền núi mua về biếu mẹ. Bàn tay nó tuy gầy gò nhưng mềm mại lắm. Động đến đâu trên cơ thể bà là dễ chịu tới đó. Nó thay rửa, giặt giũ cho mẹ. Nó kể chuyện chồng con đến là vui. Nó ngồi nhổ những sợi tóc ngứa trên đầu bà. Nó nói tóc mẹ vẫn còn đen và mượt lắm mà sao nghe giọng nó nghèn nghẹn trong cổ họng. Một năm bà cũng chỉ được nhìn thấy thấp thoáng bầu trời, khu vườn và mảnh sân nhỏ mỗi khi con gái về thăm. Ấy là khi cửa sổ trong buồng được mở bung ra. Nắng, gió và âm thanh tươi rói của đời sống ngoài kia vọng vào. Bà cảm thấy trong người khỏe hơn. Thèm được ngồi dậy đi lại, thèm gặp gỡ mọi người, thèm ăn một món ngon. Nhưng chỉ cần con gái bước chân ra khỏi cổng nhà là cửa sổ lập tức đóng chặt lại. Thế giới của bà đã bị cô con dâu cả cài then. Để mùi hôi hám không bay ra ngoài. Để khách khứa đến nhà không nhòm ngó chê bai.

Những ngày sau đó sáng nào bà cũng được đánh thức bởi tiếng chim hót véo von đâu đó ngoài vườn. Như thể nó đến thăm bà, hót để bà nghe. Ý nghĩ ấy khiến bà thấy được an ủi phần nào. Đã bao lâu nay bà không được nói chuyện với ai. Anh em họ hàng cũng chỉ tết mới ghé thăm chốc lát. Những người hàng xóm tốt bụng còn bận cơm áo gạo tiền. Cuộc sống chảy trôi mỗi ngày chỉ có bà là nằm một chỗ. Nên rồi ai cũng sẽ quên một bà già bệnh tật. Đến cả mấy đứa cháu bà ẵm bồng từ lúc còn đỏ hỏn giờ cũng chê bà bẩn thỉu. Chúng vào đưa cơm cho bà phải lấy tay bịt mũi. Đặt vội bát cơm rồi bỏ chạy thật nhanh. Nếu không có tiếng hót của chú chim kia thì vọng lại trong thế giới của bà chỉ toàn là âm thanh ký ức. Tiếng của những bữa cơm chiều thằng cả khen món cá mẹ kho ngon. Con dâu thứ nói thèm ăn món vịt om sấu. Mấy đứa nhỏ biếng ăn chỉ tài nũng nịu bà. Đứa ôm vai đứa bá cổ, đứa giằng tay này đứa níu tay kia. Bà từng ngộp thở vì yêu thương như thế. Giờ chỉ còn lại tiếng chim. Bà như người thỉnh kinh vạn dặm xa xôi chân mỏi, bụng đói bỗng nghe thấy tiếng chuông chùa vọng lại. Chao ôi…

Bà Xiu nằm đó chập chờn ý nghĩ về chú chim bé nhỏ. Bà đã thôi thắc mắc màu lông của chú chim. Cũng thôi tự hỏi nó là giống chim gì? Bà gọi nó là con chim khách. Giống một người khách quý đến thăm nhà. Bà thường nhắm mắt chìm vào giấc ngủ giữa tiếng chim lảnh lót ngoài vườn. Bà không còn thấy tủi phận cũng không trách cháu con. Bà thấy trong tiếng chim có tiếng của người chồng quá cố đang gọi tên bà. Hôm nay bà bỗng nhiên cảm nhận được luồng gió đang thổi vào buồng. Cửa sổ được mở, gió len lỏi chạm nhẹ vỗ về da thịt bà. Gió dịu dàng như bàn tay cô con gái phương xa. Gió cùng tiếng chim đến gần hơn, trong trẻo hơn.