Tản văn: Tiếng nhái đồng quê

Minh họa: Ngọc Tâm

Thuở nhỏ tôi vẫn thường hay theo anh trai đốt đuốc đi soi nhái. Giỏ mây giắt thắt lưng tôi, còn anh trai tay trái cầm đuốc, tay phải cầm roi. Thấy nhái, anh vút roi. Cả trăm phát như một. Tôi chỉ việc cúi người xuống lượm bỏ giỏ. Loài sinh vật nhỏ bé này kể cũng lạ. Nhanh chân thì nhanh thật đấy, nhưng cũng hám vật lạ, thấy ánh đèn đuốc sáng là mắt cứ trừng lên rồi bị chết một cách oan uổng.

Nhìn những chú nhái nhỏ bằng ngón tay cái, da lẫn màu đất nâu, mắt trợn ngược, hai chân co giật, tôi  thấy tội lỗi vô cùng. Nhưng, tới bữa ăn mẹ chế biến từ chúng bao nhiêu món ngon tôi quên ngay "tội lỗi". Mẹ tôi bảo thịt nhái lành tính không như thịt ếch. Mẹ chế biến nhái hệt như một đầu bếp chuyên nghiệp, băm nhỏ rồi viên với lá lốt chiên giòn. Bữa cơm trong tiết trời se se lạnh, còn gì ngon hơn khi cho vào miệng miếng chả nhái giòn thơm, ngòn ngọt.

Hết đốt đuốc soi nhái trong đêm, tôi lại theo đám bạn đi săn nhái ban ngày. Thời điểm chúng tôi săn được nhiều nhất là sau lũ. Cả cánh đồng trắng xóa nước mênh mông. Thấp thoáng chỉ còn những vành cồn nhu nhú cỏ xanh. Nhái trú ngụ trên đó. Chúng tôi băng xuyên qua nước và rượt đuổi chúng. Rượt khi nào chúng mệt, không còn chạy được nữa thì tóm gọn cho vào giỏ.

Tôi trở về thăm quê vào mùa mưa lũ. Con đường làng qua đồng bị ngăn cách bởi dòng nước chảy xiết. Xe không thể vào tận làng được. Tôi phải đi bộ băng qua đồng rồi nhờ xuồng dân chèo vào. Đạp chân lên gốc rạ, bỗng chốc tôi lại mang máng nhớ đến sinh vật bé nhỏ quen thuộc. Vẳng đâu xa xa là tiếng yếu ớt của một vài chú nhái. Bất giác lúc lên xuồng tôi hỏi bác nông dân: "Quê bây chừ có còn nhiều nhái không bác ơi?". Bác cười hiền hậu, mắt xa xăm: "Có lẽ cháu đi xa mới về quê đúng không? Đồng quê bây giờ người ta dùng nhiều thuốc trừ sâu, bảo vệ thực vật nên nhái không còn nhiều như xưa.

Sau cơn mưa đêm. Tôi vẫn nằm bên khung cửa sổ năm nào. Cảm giác thanh vắng bao trùm tĩnh lặng đến một cách đáng sợ. Tiếng ếch nhái xưa kia đâu rồi?  Trong giấc mơ mộng mị tôi thấy mình lang bạt giữa cánh đồng quê hương râm ran tiếng nhái sau mưa.