Lễ dựng cột nhà và mừng nhà mới của người Chăm

Đối với đồng bào Chăm, việc dựng cột nhà rất quan trọng, ảnh hưởng đến sự hưng thịnh của cả một gia đình, thậm chí là dòng họ. Do đó, trước khi xây dựng một ngôi nhà mới, gia chủ thường chọn ngày thuận lợi, khoảng tầm 6 giờ sáng mời đại diện ban giáo và các thanh niên khỏe mạnh đến nơi dựng cột và tiến hành nghi thức dựng cột nhà.

Mạt cưa được hứng vào bao trắng và cột lên đòn giông

Trước khi dựng cột, chủ nhà tiến hành nghi thức “hứng mạt cưa”. Ông giáo cả cưa đầu cột, phía dưới có cái mâm phủ vải trắng để hứng mạt cưa, sau đó lấy vải trắng gói mạt cưa lại để lên đòn giông. Sau khi mạt cưa được để lại lên đòn giông, các nam thanh niên sẽ tiến hành đào 1 cái lỗ để chôn cột nhà. Người ta cắt trái bí đao chôn dưới cột nhà, với ý nghĩa làm cho ngôi nhà luôn được mát mẻ, thuận lợi và gia chủ được bình yên.

Trái bí đao được cắt ra và chôn ngay dưới cột nhà

Lúc bắt đầu dựng cột nhà, thanh niên trai tráng trong làng chia thành hai nhóm kéo dây cột, ông giáo cả vịn cột và tất cả cùng đọc kinh Salawat Nabi Moham Mach. Họ vừa đọc vừa kéo dây dựng cột thẳng lên với ý nghĩa cầu xin thánh Ala ban những điều tốt đẹp cho gia chủ. Khi tất cả mọi người đọc kinh thánh xong, ông giáo cùng tất cả mọi người ngồi xuống và cầu nguyện chúc gia chủ bình an, hạnh phúc.

Nghi lễ dựng cột nhà kết thúc, gia chủ giao phần còn lại cho thợ xây hoàn chỉnh ngôi nhà của mình.

Sau khi làm nhà xong, chủ nhà tiến hành làm Lễ mừng nhà mới (Lễ tạ ơn Kuột san). Nghi thức vào nhà mới cũng được chủ nhà tiến hành một cách long trọng. Đi đầu là bà chủ nhà, tay ôm con mèo tượng trưng cho may mắn, tiếp theo là ông giáo cả, ông chủ nhà và bà con, quan khách.

Bà chủ nhà tay ôm con mèo tượng trưng cho may mắn

Đến mừng nhà mới, mọi người trong làng thường mang đến những lễ vật như sữa, hột vịt, bột, đường và những vật dụng gia đình với ý nghĩa quan tâm, gắn kết tình làng, nghĩa xóm, chung vui, mừng gia chủ có nhà mới.

Gia chủ nhận lễ vật và sắp xếp chỗ ngồi cho mọi người. Nam thì ngồi ở căn nhà trước, phụ nữ thì ngồi căn nhà sau. Những chàng trai tham gia lễ tạ ơn ngồi thành hàng và cùng với ông giáo cả đọc kinh cầu phước, cảm tạ ơn trên đã giúp cho gia đình có được ngôi nhà mới, đồng thời cầu mong làm ăn thuận lợi, êm ấm.

Mọi người cùng nhau ăn bánh và cầu mong gia chủ gặp nhiều may mắn

Sau nghi thức lễ tạ ơn, gia chủ mang những chiếc bánh truyền thống do chính tay mình làm để thiết đãi bà con, quan khách. Mọi người cùng nhau ăn bánh, uống trà, vui vẻ mừng cho gia chủ có ngôi nhà khang trang.