Gìn giữ nét đẹp lễ hội truyền thống

Theo đó, nhận thức rõ vai trò quan trọng của lễ hội, thời gian qua, cấp ủy, chính quyền các cấp đã lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện, gắn với Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Hát đối đáp trong Lễ sum họp cộng đồng tại Hội xuân Liêng Nung

Nhiều lễ hội truyền thống được khôi phục; công tác quản lý và tổ chức lễ hội có nhiều chuyển biến tích cực. Các hoạt động lễ hội trên địa bàn tỉnh đã thực sự đáp ứng được nhu cầu của nhân dân, trở thành hoạt động văn hóa không thể thiếu trong đời sống cộng đồng. Hầu hết các lễ hội đều được tổ chức theo nghi lễ truyền thống mang đậm bản sắc dân tộc, gồm hai phần chính là phần lễ và phần hội.

Phần lễ được tổ chức trang trọng, theo đúng nghi thức cổ truyền như: cúng thần linh, đón bạn, cầu tài, cầu sức khỏe và may mắn. Còn phần hội được tổ chức đa dạng, phong phú, với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, các trò chơi dân gian như: giã gạo nấu cơm nhanh, kéo co, nhảy bao bố, bắn nỏ... tạo nên không khí hứng khởi, sôi nổi. Một số lễ hội lớn, tiêu biểu như: lễ sum họp cộng đồng, lễ kết nghĩa bon buôn… còn tổ chức thi cắm trại, văn hóa ẩm thực và các hoạt động vui chơi giải trí, giao lưu.

Một số lễ hội còn tổ chức thi tìm hiểu về các tiêu chí xây dựng gia đình, bon làng văn hóa. Lễ hội lồng tồng (lễ hội xuống đồng của đồng bào Tày, Nùng) còn có phần thi cày ruộng, thi giã gạo gói bánh chưng để cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, bội thu.

Điều đáng ghi nhận là hầu hết các lễ hội đều thu hút sự quan tâm đông đảo của đồng bào và trở thành sợi dây gắn kết cộng đồng lại với nhau, cùng nhau gìn giữ nét văn hóa riêng của dân tộc. Điển hình như Hội xuân Liêng Nung được UBND thị xã Gia Nghĩa tổ chức mới đây tại xã Đắk Nia đã thu hút đông đảo nhân dân, nghệ nhân, vận động viên tham gia.

Ngoài việc tái hiện nghi lễ sum họp cộng đồng thì du khách cùng đồng bào còn được hòa mình vào các trò chơi dân gian, thưởng thức các món ngon, đặc sản của dân tộc bản địa như cơm lam, thịt nướng, canh thụt đọt mây… Tại lễ hội, đồng bào các dân tộc đều mặc trang phục truyền thống và mang theo một số đặc trưng văn hóa của dân tộc mình để giới thiệu cho bạn bè gần xa được biết.

Nghệ nhân K’Tang ở bon Bu Sốp, xã Đắk Nia cho hay: “Mỗi khi địa phương tổ chức lễ hội, bà con đều hăng hái tham gia. Ngoài việc được nghe cồng chiêng, dân ca dân vũ, chúng tôi còn có dịp quảng bá bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc mình cho các dân tộc anh em khác”.

Cơm lam, canh thụt là “đặc sản” của đồng bào dân tộc bản địa

Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thì lễ hội có vai trò rất quan trọng trong đời sống tinh thần của nhân dân, không chỉ là dịp để bà con, bon làng bày tỏ lòng thành với các vị thần linh đã phù hộ, che chở có cuộc sống yên lành, mùa màng tươi tốt, bội thu mà có thêm điều kiện để cộng đồng xóa bỏ đi những bất đồng, chung tay xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Đặc biệt, có một số lễ hội đã bày tỏ niềm hân hoan, phấn khởi, tin tưởng vào Đảng, Nhà nước vì đã mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho người dân. Lễ hội còn là dịp để đồng bào tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao truyền thống vui tươi sau những ngày lao động vất vả.

Bên cạnh những giá trị tinh thần, lễ hội cũng là một cách nâng cao dân trí, tăng thu ngân sách, quảng bá tiềm năng du lịch của tỉnh nhà. Vì thế, để góp phần gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc thông qua lễ hội thì trước khi lễ hội được tổ chức, ngành đều cử cán bộ chuyên môn xuống điều tra, khảo sát thực tế cũng như tham khảo ý kiến của các già làng, trưởng bon, nghệ nhân xem tổ chức như vậy có đúng với phong tục truyền thống hay không…

Đồng thời, việc bố trí lực lượng bảo vệ, trông giữ phương tiện giao thông gọn gàng, đảm bảo vệ sinh môi trường, phòng chống cháy nổ và nghiêm cấm các hoạt động thương mại hóa lễ hội, loại bỏ các loại hình mê tín dị đoan… cũng được chú trọng.