Thủ tục nộp đơn khởi kiện tranh chấp đất đai tại Tòa án

Theo quy định hiện hành của pháp luật vềđất đai và pháp luật về tố tụng dân sự thì những tranh chấp quyền sử dụng đấtthuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án là những tranh chấp quyền sử dụng đất màđương sự có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc có một trong các loại giấytờ quy định tại các khoản 1, 2 và 5 Điều 50 của Luật Đất đai năm 2003 và tranhchấp về tài sản gắn liền với đất.

Các loại giấy tờ quy định tại các khoản1, 2 và 5 Điều 50 của Luật Đất đai năm 2003 là:

- Những giấy tờ về quyền sử dụng đấttrước ngày 15/10/1993 do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp trong quá trìnhthực hiện chính sách đất đai của Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, Chính phủCách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủnghĩa Việt Nam;

- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạmthời được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp hoặc có tên trong sổ đăng ký ruộngđất, sổ địa chính;

- Giấy tờ hợp pháp về thừa kế, tặng choquyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất; giấy tờ giao nhà tình nghĩagắn liền với đất;

-Giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán nhà ở gắn liền với đất ở trướcngày 15-10-1993, nay được UBND xã, phường, thị trấn xác nhận là đã sử dụngtrước ngày 15-10-1993;

- Giấy tờ thanh lý, hóa giá nhà ở gắnliền với đất ở theo quy định của pháp luật;

- Giấy tờ do cơ quan nhà nước có thẩmquyền thuộc chế độ cũ cấp cho người sử dụng đất;

- Bản án hoặc quyết định của Tòa án,quyết định thi hành án của cơ quan thi hành án, quyết định giải quyết tranhchấp của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về quyền sử dụng đất.

Đối với các tranh chấp này, các đương sựcó quyền khởi kiện vụ án để yêu cầu Tòa án giải quyết bảo vệ quyền, lợi ích hợppháp của mình.

Việc khởi kiện và thụ lý để giải quyết vụán này được thực hiện theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự. Theo đó, Điều 4Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2004 quy định: “Cá nhân cơ quan, tổ chức… có quyềnkhởi kiện vụ án dân sự, yêu cầu giải quyết việc dân sự tại Tòa án có thẩm quyềnđể Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình hoặc của người khác”.

Cá nhân, cơ quan, tổ chức muốn khởi kiệnyêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp về đất đai thì cá nhân, cơ quan, tổ chứccó quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp của mình để khởi kiệnvụ án tại Tòa án có thẩm quyền. Tòa án có thẩm quyền giải quyết đất đai là Tòaán nơi có đất đai đó.

Người khởi kiện phải làm đơn khởi kiện.Đơn khởi kiện phải có các nội dung sau đây: Ngày tháng năm làm đơn khởi kiện;Tên Tòa án nhận đơn khởi kiện; Tên, địa chỉ của người khởi kiện; Tên, địa chỉcủa người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan (nếu có); Tên, địa chỉ của người bịkiện; tên, địa chỉ của người có quyền, nghĩa vụ liên quan (nếu có); Những vấnđề cụ thể yêu cầu Tòa án giải quyết đối với bị đơn, người có quyền lợi, nghĩavụ liên quan; Họ, tên, địa chỉ của người làm chứng (nếu có); Tài liệu chứng cứđể chứng minh cho yêu cầu khởi kiện là có căn cứ và hợp pháp; Các thông tinkhác mà người khởi kiện thấy cần thiết cho việc giải quyết vụ án; Người khởikiện là cá nhân phải ký tên hoặc điểm chỉ; nếu cơ quan, tổ chức khởi kiện thìđại diện của cơ quan, tổ chức đó phải ký tên và đóng dấu vào phần cuối đơn.

Trong trường hợp đơn khởi kiện không đủcác nội dung trên thì Tòa án sẽ thông báo cho người khởi kiện biết và ngườikhởi kiện phải sửa đổi, bổ sung trong thời hạn do Tòa án quy định; nếu khôngsửa đổi, bổ sung theo yêu cầu của Tòa án thì Tòa án sẽ trả lại đơn khởi kiện.

Trong thời hạn ba ngày làm việc kể từ ngàynhận được đơn khởi kiện và tài liệu chứng cứ kèm theo do Tòa án trả lại, ngườikhởi kiện có quyền khiếu nại với Chánh án Tòa án đã trả lại đơn kiện. Đây làđiều mà người khởi kiện phải hết sức lưu ý để bảo đảm thực hiện được quyền khởikiện của mình.

Người khởi kiện trực tiếp đến Tòa án cóthẩm quyền (nơi có đất tranh chấp) để nộp đơn khởi kiện kèm theo tài liệu chứngcứ để chứng minh cho những yêu cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp. Ngườikhởi kiện cũng có thể nộp đơn khởi kiện kèm theo tài liệu chứng cứ để chứngminh cho những yêu cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp bằng đường bưu điện.

Ngày khởi kiện được tính từ ngày đương sựnộp đơn tại Tòa án hoặc ngày có dấu của bưu điện nơi gửi.

Khi Tòa án xét thấy vụ việc thuộc thẩmquyền giải quyết của mình thì trong thời hạn 15 ngày, Tòa án sẽ thông báo chongười khởi kiện biết về việc nộp tiền tạm ứng án phí để người khởi kiện đến cơquan thi hành án dân dự cùng cấp với Tòa án để nộp tiền tạm ứng án phí, sau đóđương sự đưa biên lai nộp tiền tạm ứng án phí cho Tòa án để Tòa án thụ lý, giảiquyết vụ án. Trong trường hợp người khởi kiện được miễn hoặc không phải nộptiền tạm ứng án phí, lệ phí thì Tòa án phải thụ lý vụ án khi nhận được đơn khởikiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo của đương sự.

LG. Nguyễn Quang Sơn