Quản lý thu thuế đối với hoạt động xây dựng và sửa chữa nhà ở tư nhân: Cần có sự phối hợp tích cực từ các ngành liên quan

Theo đánh giá của Cục Thuế tỉnh, mỗi năm, toàn tỉnh có hơn 2.000 công trình xây dựng cơ bản tư nhân. Tuy nhiên, các khoản thuế thu được từ lĩnh vực này còn rất thấp, thậm chí tình trạng thất thu thuế diễn ra khá phổ biến. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do ý thức kê khai nộp thuế của các nhà thầu, các hộ tư nhân còn kém.

Chưa kể, phần lớn các công trình xây dựng nhà ở tư nhân đều thực hiện thông qua giao dịch hợp đồng viết tay và trả tiền mặt nên việc quản lý thu các khoản thuế liên quan là rất bất cập. Cũng chính vì điều này mà khi có phát sinh các công trình xây dựng, cán bộ thuế các phường, xã đến yêu cầu kê khai và nộp thuế thì chủ nhà, nhà thầu lánh mặt không cung cấp thông tin, trong khi đó, Nhà nước lại chưa có các biện pháp chế tài đủ mạnh nên việc thực hiện còn khó khăn.

Theo Quy định tại điều 21 Thông tư số 156/2013/TT-BTC, ngày 06/11/2013 của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành một số điều của của Luật Quản lý thuế; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý thuế và Nghị định số 83/2013/NĐ-CP, ngày 22/7/2013 của Chính phủ thì quy định đối tượng phải nộp thuế đối với lĩnh vực xây dựng cơ bản tư nhân là hộ gia đình, cá nhân kinh doanh, nhóm cá nhân kinh doanh không đăng ký kinh doanh hoặc thuộc đối tượng không phải đăng ký kinh doanh, không đăng ký thuế và không thực hiện đăng ký thuế theo thời hạn đôn đốc đăng ký thuế của cơ quan thuế.

Hộ gia đình, nhóm cá nhân, cá nhân hành nghề tự do không có địa điểm cố định (xây dựng vãng lai) có hoạt động xây dựng nhà ở, sửa chữa nhà tư nhân và các công trình xây dựng khác. Trên cơ sở này, các loại thuế mà tổ chức, cá nhân phải nộp bao gồm thuế môn bài, thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân. Số thuế phải nộp theo quy định khá nhiều, nhưng trên thực tế, nguồn thu từ lĩnh vực này đang nằm ở con số rất khiêm tốn.

Thị xã Gia Nghĩa là một trong những địa bàn có số lượng các công trình xây dựng nhà ở tư nhân đang thi công khá nhiều. Theo thống kê, trong năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014, địa phương này có khoảng gần 700 công trình xây dựng cơ bản tư nhân đang được thi công, nhưng chỉ có 30% trong số đó thực hiện kê khai thuế và nộp thuế.

Bà Trần Thị Hoa, Chi cục Trưởng Chi cục Thuế Gia Nghĩa cho biết: “Trước thực trạng trên, để việc quản lý thu thuế đối với xây dựng cơ bản tư nhân có hiệu quả, chi cục đang tham mưu cho UBND thị xã ban hành văn bản chỉ đạo các phòng liên quan, cũng như UBND các xã, phường cung cấp thông tin về các công trình xây dựng cơ bản tư nhân phát sinh trên địa bàn vào những ngày đầu hàng tháng, từ đó, làm cơ sở để triển khai công tác quản lý được tốt hơn”.

Cũng theo bà Hoa thì mặc dù đã thực hiện nhiều giải pháp nhưng tình trạng thất thu thuế đối với lĩnh vực này đang ở con số khá cao. Vì thế, trong thời gian tới, đối với các công trình xây dựng cơ bản trên địa bàn xã, phường, thị trấn phải cấp giấy phép khi xây dựng, UBND thị xã nên giao cho bộ phận có liên quan phối hợp với chủ đầu tư báo cáo thông tin để yêu cầu chủ thầu xây dựng phải đóng thuế, trước khi cấp giấy phép xây dựng.

Trường hợp bên nhận thầu xây dựng không kê khai nộp thuế hoặc chủ nhà không cung cấp hợp đồng xây dựng nhà cho cơ quan thuế theo yêu cầu để tính thuế đối với bên nhận thầu xây dựng thì chủ nhà xây dựng công trình có trách nhiệm khấu trừ tiền thuế thu nhập cá nhân phải nộp theo tỷ lệ 10% trên tổng số tiền khi chi trả cho bên nhận thầu xây dựng.

Thực tế, không riêng gì địa bàn Gia Nghĩa, mà hiện nay, tình trạng thất thu trong lĩnh vực này còn diễn ra khá phổ biến tại nhiều địa phương khác. Để công tác chống thất thu thực sự mang lại hiệu quả, ngoài nỗ lực của ngành Thuế, rất cần sự phối, kết hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành liên quan.