Chống thất thu ngân sách nhà nước: Tạo sự công bằng, minh bạch trong nghĩa vụ thuế đối với hộ kinh doanh cá thể

Nhiều việc chưa thống nhất

Theo kết quả rà soát mới đây của Cục Thống kê, hiện nay, toàn tỉnh có trên 23.000 hộ kinh doanh cá thể đang hoạt động. Tuy nhiên, số hộ mà ngành Thuế đang quản lý, đưa vào lập bộ để thu thuế lại không nhiều như vậy. Cũng xuất phát từ thực tế này, bình quân mỗi năm, số thuế mà hộ kinh doanh cá thể theo hình thức thuế khoán nộp vào ngân sách nhà nước chỉ chiếm tỷ trọng gần 4% trong tổng nguồn thu.

Cùng với việc “khập khiễng” trong thống nhất số liệu giữa các đơn vị, hiện nay, mức chênh lệch trong số thuế phải đóng hằng tháng của các hộ kinh doanh ở từng địa bàn cũng không mấy đồng nhất. Cụ thể, bình quân mức thuế khoán đối với hộ kinh doanh cá thể toàn tỉnh là 700 ngàn đồng/hộ, nhưng chênh lệch giữa các địa phương về mức thu bình quân lại cao. Đơn cử như đối với địa bàn Gia Nghĩa thì mức thu cao, còn Đắk Mil, Đắk R’lấp thì khá thấp.

Chính những bất cập trong công tác quản lý, cũng như sự phối hợp chưa thật chặt chẽ giữa các ngành liên quan đã trở thành "rào cản” trong quá trình thu thuế, phí, lệ phí, dẫn đến tình trạng thất thu trong lĩnh vực này gia tăng.

Cán bộ thuế Đắk R'lấp đốc thúc hộ kinh doanh trên địa bàn nộp thuế theo quy định

Qua tìm hiểu, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do số liệu cơ quan thống kê cung cấp dựa trên đặc điểm lao động, việc làm, chưa chú trọng đến quy mô kinh doanh, dẫn đến khó khăn trong việc quản lý hộ kinh doanh. Bên cạnh đó, quy mô kinh doanh của các hộ cá thể đa số nhỏ lẻ, chủ yếu một người kinh doanh. Đối tượng kinh doanh thuộc nhiều thành phần xã hội khác nhau. Trong khi trình độ hiểu, nhận thức, ý thức tuân thủ pháp luật của nhiều hộ kinh doanh chưa cao, khiến công tác lập bộ, quản lý thuế đối với loại hình này gặp khó khăn. Nhiều hộ kinh doanh cá thể chưa tuân thủ pháp luật về thuế, chưa tự giác đến cơ quan thuế để kê khai, nộp thuế. Đa phần các hộ này có quy mô hoạt động nhỏ, kinh doanh theo kinh nghiệm, không thực hiện chế độ sổ sách kế toán, cũng như kê khai, nộp thuế theo thu nhập nên thất thu trong lĩnh vực này là không tránh khỏi.

Tăng cường quản lý, lập bộ

Thực tế, tình trạng thất thu thuế trong lĩnh vực hộ kinh doanh đã, đang diễn ra, đòi hỏi ngành thuế cần phải quyết liệt hơn trong quản lý, lập bộ, cũng như phối hợp với các đơn vị liên quan trong khâu rà soát số liệu. Cũng là một đơn vị đang gặp khó trong việc quản lý, lập bộ thuế đối với hộ kinh doanh cá thể, hiện nay, Chi cục thuế Tuy Đức đang phối hợp với Phòng Tài chính Kế hoạch để rà soát, đối chiếu cho khớp số hộ kinh doanh. Trên cơ sở đó, đối với những hộ không hoạt động, đơn vị sẽ kiến nghị tiến hành thu hồi giấy phép, đóng mã số thuế để việc thống kê chặt chẽ và chính xác hơn.

Liên quan đến công tác chống thất thu trong hộ kinh doanh cá thể, ông Nguyễn Quốc Phong, Chi cục trưởng Chi cục Thuế Đắk R’lấp cho biết: "Để tránh thất thu thuế trong lĩnh vực này, đối với những hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán có doanh thu vượt mức khoán liên tục, Chi cục đã chỉ đạo các đội thuế đưa vào diện điều chỉnh thuế, trong đó, chú trọng kiểm tra, khảo sát địa bàn, quản lý kịp thời hộ kinh doanh phát sinh. Các đội thuế sẽ rà soát những hộ đăng ký biến động về đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu và những hộ bị thu hồi đất để truy thu và xử lý vi phạm về thuế. Ngoài ra, đơn vị còn tăng cường quản lý, khai thác triệt để các nguồn thu không thường xuyên ở các lĩnh vực như: kinh doanh lưu động, xây dựng cơ bản vãng lai, xây dựng tư nhân, cho thuê nhà, tài sản, thuế tài nguyên…, nhằm hạn chế tình trạng tràn lan các hộ kinh doanh “ảo”. 

Theo Cục Thuế tỉnh, thời gian qua, đơn vị đã chỉ đạo quyết liệt các chi cục thuế đối chiếu, phối hợp với Phòng Tài chính Kế hoạch các huyện tiến hành kiểm tra, rà soát cụ thể từng địa bàn. Trên cơ sở rà soát, thống kê, cơ quan thuế có tờ khai, lập bộ, tiến hành thu thuế. Về mức thuế khoán, hiện nay, theo đúng quy trình, dựa trên điều tra doanh thu, hợp đồng giá phù hợp, giá niêm yết…, Cục Thuế sẽ điều chỉnh mức thuế khoán phù hợp, bảo đảm sự công bằng trong thực hiện nghĩa vụ thuế nhà nước giữa các thành phần, đối tượng kinh tế. Ngành Thuế tiếp tục nâng cao trách nhiệm, đạo đức công vụ của công chức ngành Thuế, đặc biệt là trách nhiệm, tính nêu gương của người đứng đầu đội thuế trong việc quản lý, lập bộ trong lĩnh vực này.