Nobel 2021 - Vinh danh những người đoạt giải ngay tại quê nhà

Thùy Trang (t.h)| 08/10/2021 08:45

Năm 2021 là năm thứ hai liên tiếp kể từ năm 1944, lễ trao giải Nobel truyền thống ở Stockholm (Thụy Điển) không thể diễn ra như đã định do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Những người đoạt giải sẽ được trao các huy chương và bằng khen ngay tại quê nhà của họ. Các giải Nobel năm nay trong các lĩnh vực y học, vật lý, hóa học, văn học, hòa bình và kinh tế sẽ lần lượt được công bố từ ngày 4 đến 11/10.

Giải Nobel Y học vinh danh 2 nhà khoa học Mỹ

Giải Nobel Y học năm 2021 đã được trao cho 2 nhà sinh học người Mỹ David Julius và Ardem Patapoutian để tôn vinh những phát hiện của họ về cơ chế thụ cảm nhiệt độ và xúc giác.

Nhà khoa học David Julius đã sử dụng capsaicin, một hợp chất cay từ ớt gây ra cảm giác nóng, để xác định một cảm biến trong các đầu dây thần kinh của da phản ứng với nhiệt. Trong khi đó, nhà khoa học Ardem Patapoutian đã sử dụng các tế bào nhạy cảm với áp suất để khám phá ra một loại cảm biến mới phản ứng với các kích thích cơ học trong da và các cơ quan nội tạng. Những khám phá của hai nhà khoa học David Julius và Ardem Patapoutian đã giúp giải thích cách thức hệ thống thần kinh của con người phát đi các tín hiệu đối với nhiệt độ nóng - lạnh và xúc giác. Các kênh ion được xác định là quan trọng đối với nhiều quá trình sinh lý và tình trạng bệnh tật.

Giải Nobel Y học năm 2021 đã được trao cho hai nhà khoa học người Mỹ David Julius và Ardem Patapoutian

Giải Nobel Vật lý thuộc về 3 nhà khoa học

Giải Nobel Vật lý năm 2021 thuộc về 3 nhà khoa học Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann và Giorgio Parisi vì những đóng góp mang tính đột phá cho hiểu biết của con người về các hệ thống vật lý phức tạp. Cụ thể, 2 nhà khoa học Syukuro Manabe (Đại học Princeton, Mỹ) và Klaus Hasselmann (Viện Khí tượng Max Planck, Hamburg, Đức) nhận giải Nobel Vật lý cho việc lập mô hình vật lý về khí hậu Trái đất, định lượng sự biến đổi và dự đoán đáng tin cậy sự nóng lên toàn cầu. Trong khi đó, nhà khoa học Giorgio Parisi (Đại học Sapienza, Italia) được trao giải vì đã khám phá ra tác động qua lại của sự rối loạn và dao động trong các hệ thống vật lý từ quy mô nguyên tử đến hành tinh.

Trong tuyên bố của mình, Viện Hàn lâm khoa học Hoàng gia Thụy Điển cho biết: “Các hệ thống phức tạp được đặc trưng bởi tính ngẫu nhiên, rối loạn và rất khó để hiểu được. Giải thưởng năm nay ghi nhận các phương pháp mới để mô tả và dự đoán biểu hiện lâu dài của chúng”.

Giải Nobel Vật lý được trao cho 3 nhà khoa học Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann và Giorgio Parisi

Giải Nobel Hóa học vinh danh 2 nhà khoa học Đức, Mỹ

Giải Nobel Hóa học năm 2021 đã thuộc về 2 nhà khoa học Benjamin List (Đức) và David W.C. MacMillan (Mỹ).

Công trình giúp 2 nhà khoa học trên giành giải Nobel Hóa học năm nay liên quan tới phương thức khởi tạo phân tử mới, sử dụng phương thức xúc tác hữu cơ không đối xứng (asymmetric organocatalysis) hoàn toàn mới. Công cụ này có thể xây dựng các phân tử với tính chính xác cao, được đánh giá là sẽ có ảnh hưởng lớn tới nghiên cứu dược phẩm và khiến ngành hóa học trở nên “xanh” hơn.

Từ lâu, các nhà nghiên cứu đã tin rằng về nguyên tắc, chỉ có 2 loại chất xúc tác có sẵn: kim loại và enzyme. Tuy nhiên, trong quá trình nghiên cứu riêng biệt, 2 nhà khoa học List và MacMillan đã phát triển ra loại chất xúc tác thứ 3: Xúc tác hữu cơ bất đối xứng – chất xúc tác dựa trên các phân tử hữu cơ cỡ nhỏ. Điều này có nghĩa, các chất xúc tác mới vừa thân thiện với môi trường, vừa có chi phí sản xuất rẻ. Với phương thức xúc tác mới, các nhà nghiên cứu giờ đây có thể xây dựng bất kỳ điều gì một cách hiệu quả hơn, từ dược phẩm mới cho tới các phân tử có thể giữ ánh sáng trong pin mặt trời.