Khó khăn trong phát triển quỹ đất “sạch”

Khu tái định cư trục đường Bắc Nam giai đoạn 2 (Gia Nghĩa) còn hết sức ngổn ngang

Quỹ đất "sạch" còn ít

Theo đánh giá của Sở Tài nguyên-Môi trường, thời gian qua, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng để phục vụ các công trình, dự án, nhất là các dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả nhất định.

Trong đó, nhiều dự án lớn như: Đường Hồ Chí Minh, Nhà máy sản xuất Alumin Nhân Cơ, Nhà máy điện phân nhôm Nhân Cơ, Nhà máy thủy điện Đồng Nai 3-4, Cụm công trình thủy lợi Gia Nghĩa… đã được bàn giao mặt bằng thi công, góp phần không nhỏ vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Ngoài ra, việc giải phóng mặt bằng để có quỹ đất “sạch” nhằm chủ động thu hút đầu tư  tại một số dự án như: Khu công nghiệp Tâm Thắng, Khu công nghiệp BMC Đắk Ha, Khu công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp Thuận An đã được quan tâm. Tại một số huyện như: Chư Jút, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk R’lấp cũng đã tập trung đẩy mạnh quy hoạch khu trung tâm hành chính huyện, xã, sắp xếp lại trụ sở làm việc của cơ quan hành chính, xây dựng khu dân cư mới và đang tạo khu đất phục vụ đấu giá quyền sử dụng đất… để tăng thu ngân sách và tái đầu tư hạ tầng.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, mặc dù về cơ bản, toàn bộ các quỹ đất công đã được giao cho các cơ quan, tổ chức quản lý, khai thác sử dụng, nhưng quỹ đất “sạch” trên toàn tỉnh có thể khai thác đưa vào đấu giá quyền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất, cho thuê đất có thu tiền sử dụng đất là rất hạn chế.

Nếu còn thì chủ yếu là một số thửa đất có quy mô, diện tích nhỏ, manh mún, có nguồn gốc trụ sở làm việc của các cơ quan hành chính sau khi chuyển vị trí xây dựng mới như ở địa bàn các huyện Chư Jút, Đắk Mil và thị xã Gia Nghĩa. Còn tại các huyện Đắk Glong, Tuy Đức, Đắk Song, Krông Nô thì quỹ đất “sạch” để đấu giá quyền sử dụng đất là không đáng kể.

Giải phóng mặt bằng còn chạy theo dự án

Cũng theo đánh giá của Sở Tài nguyên – Môi trường, so sánh nhu cầu thực tế sử dụng đất gắn với việc phát triển kinh tế - xã hội thì việc giải phóng mặt bằng còn nhiều hạn chế, theo kiểu chạy theo dự án. Có nghĩa là khi chủ đầu tư đến đầu tư dự án và sau khi thỏa thuận được địa điểm thì mới triển khai giải phóng mặt bằng. Do đó, nhiều dự án triển khai chậm tiến độ, gây ảnh hưởng tâm lý nhà đầu tư. Hệ quả là dẫn đến việc chưa thu hút được các nhà đầu tư vào các dự án như: Phát triển đô thị, thương mại, dịch vụ, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao…

Thậm chí, một số dự án đã giải phóng được mặt bằng, người dân cũng sẵn sàng di chuyển đến nơi ở khác, nhưng vì không có sẵn quỹ đất nên phải chi tiền thuê nhà cho các hộ dân trong khoảng thời gian chờ bố trí tái định cư đã làm tăng nguồn chi ngân sách. Đơn cử như ở địa bàn thị xã Gia Nghĩa hiện đang có 750 lô tái định cư đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt nhưng lại chưa có quỹ đất để bố trí.

Một điều đáng nói nữa là đối với một số dự án hạ tầng kỹ thuật, xây dựng, nhất là giao thông khi lập quy hoạch chưa gắn với việc xác định vị trí, diện tích đất vùng phụ cận để thực hiện tái định cư, nhà ở, thương mại, dịch vụ… Hơn nữa, việc quy hoạch khu trung tâm hành chính ở một số địa phương còn manh mún, chưa tập trung, cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ.

Nguyên nhân chính của hạn chế nêu trên là do điều kiện của tỉnh còn gặp nhiều khó khăn về nguồn ngân sách; việc huy động từ các nguồn vốn khác còn ít nên chưa thể chủ động triển khai thực hiện giải phóng mặt bằng theo quy hoạch sử dụng đất để tạo quỹ đất “sạch”. Ngoài ra, trong thời gian qua, chất lượng quy hoạch xây dựng đô thị và quy hoạch của một số ngành, lĩnh vực còn chưa cao, chưa thực sự phù hợp với nhu cầu phát triển trước mắt cũng như lâu dài.