Chi trả dịch vụ môi trường rừng: Góp phần nâng cao trách nhiệm, hiệu quả trong công tác quản lý, bảo vệ rừng

Nghiệm thu thực địa diện tích rừng phòng hộ tại tiểu khu 1752 xã Đắk R'măng (Đắk Glong)

Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Đắk R’măng (Đắk Glong) đang quản lý, bảo vệ hơn 6.524 ha; trong đó có hơn 4.844 ha rừng phòng hộ, còn lại là rừng sản xuất và rừng trồng…

Hoạt động theo mô hình doanh nghiệp nhưng từ khi Nhà nước có chủ trương “đóng cửa rừng” thì nguồn thu của đơn vị gần như không có. Chính vì thế, kinh phí để chi cho công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng gặp rất nhiều khó khăn. Từ khi chính sách chi trả dịch DVMTR được triển khai thực hiện trên địa bàn tỉnh, mỗi năm, đơn vị được nhận bình quân 750 đến 800 triệu đồng từ tiền DVMTR.

Theo ông Nguyễn Đình Hiếu, Giám đốc Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Đắk R’măng thì tiền DVMTR cũng là nguồn thu chính để đơn vị tăng cường hoạt động quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Là địa bàn chịu nhiều áp lực về mất rừng, lấn chiếm đất rừng do dân di cư tự do sống rải rác trong rừng nên công tác quản lý, bảo vệ cũng gặp khó khăn nhất định.

Hàng năm, trên cơ sở diện tích rừng cung ứng dịch vụ môi trường rừng nghiệm thu được hưởng tiền DVMTR, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng của tỉnh đã tạo điều kiện tốt cho đơn vị tạm ứng, cũng như quyết toán tiền hàng năm. Vì vậy, nguồn kinh phí được giải ngân kịp thời, góp phần để đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Những năm gần đây, công tác quản lý, bảo vệ rừng của đơn vị ngày một nâng cao.

Diện tích rừng, đất rừng bị phá, lấn chiếm giảm hẳn so với trước đây. Đặc biệt, hàng năm, đơn vị trích lập quỹ từ nguồn tiền DVMTR để thực hiện công tác phát triển rừng. Đến nay, đơn vị đã trồng được 56 ha rừng vành đai để tăng diện tích rừng, hạn chế tình trạng lấn chiếm đất rừng, phá rừng làm nương rẫy.

Theo Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh, hiện toàn tỉnh có  khoảng 80 đơn vị chủ rừng được tiến hành nghiệm thu các hạng mục lâm sinh năm 2015 và được hưởng tiền ủy thác chi trả DVMTR. Hàng năm, tùy vào vào kết quả nghiệm thu diện tích rừng cung ứng dịch vụ môi trường rừng của các đơn vị chủ rừng, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng thanh quyết toán tiền ủy thác chi trả DVMTR cho các đơn vị chủ rừng. Quỹ phối hợp với Chi cục Lâm nghiệp, Chi cục kiểm lâm và các đơn vị liên quan tiến hành nghiệm thu diện tích rừng để quyết toán tiền ủy thác DVMTR, bảo đảm chi trả đúng, đủ theo quy định.

Để đảm bảo kinh phí cho công tác quản lý, bảo vệ rừng và phát triển rừng từ nguồn tiền ủy thác chi trả DVMTR tại các đơn vị chủ rừng, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng đã chủ động tham mưu và tổ chức làm việc với các đơn vị sử dụng dịch vụ môi trường rừng trên toàn tỉnh để tăng cường công tác thu đúng quy định.

Đơn cử như trong năm 2014, toàn tỉnh thu được hơn 73,4 tỷ đồng từ DVMTR, đạt 140% kế hoạch đề ra; trong đó, thu ủy thác qua quỹ Trung ương hơn 53,4 tỷ đồng và thu nội tỉnh là 20 tỷ đồng. Từ nguồn thu này, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng của tỉnh đã chi trả 68,7 tỷ đồng cho các chủ rừng thuộc đối tượng thụ hưởng với tổng diện tích rừng nghiệm thu hơn 150 ngàn ha; trong đó, chi cho 19 đơn vị chủ rừng là đơn vị quốc doanh với số tiền 59,8 tỷ đồng,  21 đơn vị ngoài quốc doanh với số tiền gần 3,7 tỷ đồng, 8 đơn vị chủ rừng là lực lượng vũ trang 2,9 tỷ đồng và 34 hộ gia đình cá nhân nhận khoán quản lý rừng với số tiền 207,2 triệu đồng, 10 cộng đồng dân cư thôn, bon với số tiền 2,3 tỷ đồng.

Tính đến ngày 18/12/2015, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng đã thu được 65,685 tỷ đồng và đã chi tạm ứng tiền dịch vụ môi trường rừng cho các đơn vị chủ rừng hơn 26,2 tỷ đồng. Hiện nay, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng đang phối hợp với đơn vị chức năng tiến hành nghiệm thu diện tích rừng thuộc phạm vi chi trả dịch vụ của các chủ rừng trên địa bàn toàn tỉnh để làm cơ sở quyết toán tiền ủy thác chi trả DVMTR năm 2015 theo quy định.

Thời gian qua, ngoài việc tăng cường công tác quản lý bảo vệ, phát triển rừng và công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về chính sách chi trả DVMTR trên địa bàn tỉnh, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng đã thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát tình hình quản lý, sử dụng tiền ủy thác chi trả DVMTR tại các đơn vị chủ rừng; kịp thời chấn chỉnh những bất cập trong công tác sử dụng tiền DVMTR đảm bảo tiền DVMTR được sử dụng đúng mục đích, đúng kế hoạch và có hiệu quả.

Bên cạnh đó, đối với những trường hợp chưa đáp ứng đủ nguồn tiền cho công tác quản lý bảo vệ rừng, Quỹ đã chủ động tham mưu cho tỉnh sử dụng linh hoạt nguồn quỹ dự phòng để chi tạm ứng cho các đơn vị chủ rừng.

Có thể thấy, việc làm tốt hoạt động thu và chi trả tiền DVMTR đã tạo điều kiện về nguồn lực cho các đơn vị chủ rừng cũng như tăng cường trách nhiệm đối với các đơn vị hoạt động hưởng lợi từ môi trường rừng.