Bộc lộ nhiều bất cập trong việc giao và quản lý 21 ha rừng ở xã Trường Xuân

Từ việc tùy tiện giao rừng…

Ngày 16/1/2003, UBND tỉnh Đắk Lắk (cũ) ra Quyết định số 211/2003/QĐ-UB, thu hồi 75 ha rừng của Lâm trường Trường Xuân (sau này là Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Trường Xuân) để giao UBND xã Trường Xuân (Đắk Song) quản lý, bảo vệ.

Đến ngày 8/3/2008, UBND xã Trường Xuân đã giao 21 ha trong số 75 ha rừng nói trên cho gia đình ông Nguyễn Văn Đạt và gia đình ông Nguyễn Nam Thái, đều trú tại thôn 6, xã Trường Xuân để quản lý, bảo vệ.

Căn cứ vào quyết định giao rừng của UBND xã Trường Xuân thì, ông Đạt và ông Thái cùng có quyền và nghĩa vụ khoanh nuôi, bảo vệ 21 ha rừng được giao. Thế nhưng, ngay sau khi được giao rừng, ông Đạt và ông Thái lại đem ra “chia chác”. Cụ thể như sau: ông Đạt 10 ha, ông Thái 5 ha và ông Trần Văn Thọ (cán bộ địa chính xã Trường Xuân khi đó) 6 ha.

Chưa dừng lại ở đây, đến năm 2013, ông Đạt tiếp tục tự ý giao lại cho Chi hội Cựu chiến binh thôn 6, xã Trường Xuân 3 ha rừng (trong số 10 ha của mình) để quản lý, bảo vệ. Thế nhưng, do Chi hội không quản lý nổi diện tích rừng này, nên sau đó đã bàn giao lại cho ông Nguyễn Văn Uyên (hội viên Chi hội Cựu chiến binh thôn 6) để quản lý, bảo vệ. Ông Uyên cũng không quản lý, bảo vệ được và dẫn đến việc chỉ trong một thời gian ngắn, phần lớn diện tích rừng này đã bị người dân chặt phá, lấn chiếm đất để làm nương rẫy.

Ở đây cũng cần nói thêm, qua tìm hiểu, khi tiến hành giao khoán rừng cho ông Đạt và ông Thái, UBND xã Trường Xuân chỉ lập biên bản giao rừng chứ không hề có hợp đồng giao khoán, không có trích lục bản đồ, không có biên bản về hiện trạng rừng.

Kể từ ngày giao rừng cho đến nay, UBND xã Trường Xuân cũng không hề thực hiện kiểm tra, giám sát đối với việc quản lý, bảo vệ 21 ha rừng do ông Đạt và ông Thái đảm nhận. Đây chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc các hộ dân tự ý giao rừng một cách lòng vòng và để cho nhiều diện tích rừng bị tàn phá.

…Đến vụ án phá rừng nhiều tranh cãi

Đầu năm 2015, Chi hội CCB thôn 6 đã tiến hành rà soát lại diện tích rừng đang được giao cho ông Uyên quản lý, bảo vệ. Qua rà soát cho thấy, diện tích rừng mà ông Uyên còn giữ được chỉ chưa đầy 1 ha, nhưng chủ yếu là lồ ô và thưa thớt một số cây gỗ tạp. Chính vì vậy, Chi hội đã thống nhất phát dọn diện tích rừng này để trồng cây keo sản xuất nhằm gây quỹ hoạt động.

Trong các ngày 24-25/1/2015 và 19-20/4/2015, các hội viên trong Chi hội đã tiến hành phát dọn rừng để trồng keo. Thế nhưng, do không có bản đồ, sơ đồ về diện tích rừng này, nên các hội viên đã phát nhầm sang khoảnh 1, tiểu khu 1710, thuộc lâm phần của Xí nghiệp Lâm nghiệp Nghĩa Tín, xã Quảng Thành (Gia Nghĩa).

Ngày 20/4/2015, khi các hội viên đang phát dọn rừng thì bị lực lượng Công an thị xã Gia Nghĩa phát hiện, lập biên bản về hành vi phá rừng. Sau đó, Công an thị xã Gia Nghĩa đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với các ông Đỗ Mạnh Hùng, Nguyễn Xuân Dũng, Vũ Tất Đắc, Đoàn Xuân Trường, Hoàng Văn Sằn, Cao Minh Điến, Nguyễn Nam Thái về tội “Hủy hoại rừng”.

Ngày 14/4/2016, TAND thị xã Gia Nghĩa tiến hành xét xử sơ thẩm vụ án và tuyên phạt bị cáo Đỗ Mạnh Hùng 7 tháng tù giam; Nguyễn Xuân Dũng, Vũ Tất Đắc, Đoàn Xuân Trường, Hoàng Văn Sằn, Cao Minh Điến, Nguyễn Nam Thái mỗi người 6 tháng tù giam. Các bị cáo còn phải bồi thường cho Xí nghiệp Lâm nghiệp Nghĩa Tín 42,7 triệu đồng. Do không đồng tình với bản án, các bị cáo đã làm đơn lên TAND tỉnh để kháng cáo.

Ngày 21/6/2016, TAND tỉnh mở phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án. Tại đây, Hội đồng xét xử đã phân tích một số điểm mâu thuẫn, gây tranh cãi của vụ án.

Cụ thể, tại biên bản xác minh hiện trường lập vào ngày 16/5/2015 của Công an thị xã Gia Nghĩa, diện tích rừng bị hủy hoại là 0,78 ha, thuộc lô 3 và lô 6, khoảnh 1, tiểu khu 1710. Tại biên bản kiểm tra hiện trường được lập ngày 21/7/2015 cũng của Công an thị xã Gia Nghĩa thì tổng diện tích rừng hủy hoại là 0,8 ha. Theo biên bản do Hạt Kiểm lâm thị xã Gia Nghĩa lập vào ngày 27/3/2015 thì rừng tại lô 3 và lô 6, khoảnh 1, tiểu khu 1710 đã bị hủy hoại hoàn toàn là 0,98 ha. Còn cơ quan điều tra xác định diện tích rừng do các bị cáo phá trong các ngày 19-20/4/2015 là 0,4 ha. Như vậy, ngay giữa các cơ quan liên quan đã có sự không thống nhất về số liệu xác định diện tích rừng bị hủy hoại.

Căn cứ vào những điểm còn mâu thuẫn nói trên, Hội đồng xét xử cấp phúc thẩm đã quyết định tuyên hủy án hình sự sơ thẩm và trả hồ sơ vụ án cho cơ quan điều tra để tiến hành điều tra lại.