Tình trạng khiếu nại, tố cáo không đúng luật vẫn còn phổ biến

Chẳng hạn, năm 2012, có 16 hộ dân trú tại xã Nhân Cơ (Đắk R'lấp) đã gửi đơn đến các cơ quan chức năng để khiếu nại về việc Nhà nước chưa đúng quy định trong vấn đề thu hồi đất để phục vụ công tác xây dựng Nhà máy Alumin Nhân Cơ.

Đến cuối năm 2013, UBND tỉnh đã ban hành quyết định giải quyết lần 2, thông báo chấm dứt giải quyết khiếu nại đối với các hộ dân. Thế nhưng, do không bằng lòng, nên sau đó nhiều người dân vẫn tiếp tục gửi văn bản đến các cơ quan chức năng để tiếp tục khiếu nại, trong đó có cả việc khiếu nại quyết định giải quyết lần 2 của UBND tỉnh.

Ông Nguyễn Đăng Nhân, Chánh Thanh tra huyện Đắk R'lấp, cho biết: "Vì đã có quyết định giải quyết khiếu nại lần 2, nên khi 16 hộ dân đến để tiếp tục khiếu nại thì không được Thanh tra huyện thụ lý giải quyết. Thay vào đó, Thanh tra huyện đã giải thích, nhắc nhở người dân phải thực hiện đúng quy định pháp luật trong việc khiếu nại, nhưng nhiều người vẫn tỏ ra không hài lòng".

Tương tự, tháng 5/2013, UBND tỉnh cũng đã ban hành quyết định giải quyết lần 2, thông báo chấm dứt giải quyết khiếu nại liên quan đến việc Nhà nước thu hồi đất đối với 6 hộ dân trú tại thị trấn Đức An (Đắk Song). Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Phò, Phó Chủ tịch UBND huyện Đắk Song, thời gian sau đó, 6 hộ dân này vẫn tiếp tục gửi đơn đến chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng khác để khiếu nại.

Thậm chí, do không được thụ lý giải quyết, nên một số trường hợp đã bày tỏ sự bức xúc, có những lời lẽ không đúng mực tại nơi công sở. Mới đây, UBND tỉnh cũng đã ra thông báo với nội dung không thụ lý giải quyết khiếu nại đối vơi ông Bùi Văn Thành, trú tại xã Đắk R'Moan (Gia Nghĩa) vì khiếu nại quá thời hạn quy định.

Theo đó, năm 2008, Nhà nước thu hồi hơn  3 ha đất của gia đình ông Thành để phục vụ việc xây dựng Công trình Thủy điện Đắk R'tíh. Đến tháng 11/2009, ông Thành được chủ đầu tư chi trả đầy đủ các chế độ đền bù, hỗ trợ theo quy định. Dù sau đó không hề có kiến nghị gì với cơ quan chức năng, nhưng đến năm 2012, gia đình ông Thành lại có văn bản đề nghị Nhà nước tiếp tục hỗ trợ tái định cư cũng như một số chế độ khác và khiếu nại dây dưa cho đến nay…

Theo Thanh tra tỉnh, việc KNTC không đúng với quy định pháp luật đang diễn ra phổ biến và thường chiếm tỷ lệ từ khoảng 40-45% trong tổng số các vụ việc KNTC mà người dân gửi đến các cơ quan chức năng. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do người dân còn thiếu hiểu biết về pháp luật, nhất là luật KNTC. Một nguyên nhân khác cũng dẫn đến tình trạng người dân KNTC sai quy định là do sự xúi giục, gây kích động của một số thành phần xấu.

Bởi vì trong thời gian qua, có nhiều đối tượng thường xuyên lợi dụng việc KNTC, làm rối tình hình đối với chính quyền để trục lợi. Mặt khác, cho dù xảy ra trường hợp KNTC trái quy định, nhưng một số cơ quan, đơn vị vẫn tiếp nhận đơn từ hoặc có ý kiến can thiệp, dẫn đến làm phức tạp hóa vấn đề và khiến cho người dân nhầm tưởng việc KNTC của mình là đúng luật.

Về vấn đề này, ông Lê Sỹ Tuân, Chánh Thanh tra tỉnh, phản ánh: "Thanh tra tỉnh cũng như các huyện đều thường xuyên nhận được công văn do các cơ quan, đơn vị chuyển đến có nội dung đề nghị giải quyết KNTC, cho dù những nội dung KNTC đó là không phù hợp hoặc đã được UBND tỉnh ban hành quyết định giải quyết lần 2. Có thể nói, việc làm như vậy của một số cơ quan, đơn vị là hết sức thiếu trách nhiệm đối với người dân cũng công tác quản lý Nhà nước".

Theo quy định, nếu KNTC trái pháp luật thì có thể bị phạt tiền, xử lý hành chính và nếu gây ra hậu quả nghiêm trọng thì sẽ bị xử lý hình sự. Tuy nhiên, theo Thanh tra tỉnh, do trong thời gian qua, chưa có trường hợp nào bị xử lý vì hành vi KNTC sai quy định, nên chưa tạo ra được tính răn đe, giáo dục trong xã hội đối với việc chấp hành pháp luật KNTC.

Thêm vào đó, việc một số cơ quan, đơn vị tuy thụ lý giải quyết những vụ việc KNTC trái quy định, nhưng đều được bỏ qua một cách dễ dàng, không phải chịu trách nhiệm gì. Thực tế đó tạo nên thói quen thiếu thận trọng, tùy tiện trong công tác giải quyết KNTC tại các cơ quan quản lý Nhà nước.

Chính vì vậy, để hạn chế được tình trạng KNTC sai quy định, đòi hỏi các cấp, các ngành phải thực hiện nhiều biện pháp, trong đó, ngoài việc đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho người dân thì còn phải xử lý đối với những trường hợp vi phạm pháp luật về KNTC, kể cả những cơ quan, đơn vị quản lý Nhà nước…