Cần nâng cao hơn nữa công tác trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng

Trong năm 2016, Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Đắk Nông thực hiện trợ giúp pháp lý đối với 436 vụ việc cho 436 người dân. Cụ thể, TGPL trong lĩnh vực hình sự, tố tụng hình sự, thi hành án hình sự 117 vụ việc; pháp luật dân sự, hôn nhân gia đình 184 vụ việc; pháp luật hành chính 101 vụ việc và 34 vụ việc thuộc các lĩnh vực pháp luật khác.

Trong số 436 vụ việc được TGPL trên có tới 387 vụ việc dưới hình thức tư vấn. Số vụ việc tham gia tố tụng là 47 vụ, chỉ chiếm 10,7% số vụ việc và chủ yếu do cơ quan tiến hành tố tụng giới thiệu chuyển đến. Số giới thiệu này cũng ít so với số lượng thực tế các vụ án mà cơ quan tiến hành tố tụng thực hiện.

Đắk Nông là một tỉnh nghèo, địa bàn rộng, nhiều dân tộc khác nhau sinh sống, nhu cầu được TGPL trong các hoạt động tố tụng cao. Tuy nhiên, hiểu biết của người dân về quyền được TGPL của mình hạn chế, do đó, số vụ, việc người dân tự tìm đến và yêu cầu Trung tâm TGPL trợ giúp còn ít. Công tác truyền thông, thông tin về hoạt động TGPL đến với người dân trong tỉnh là rất cần thiết nhưng thực hiện chưa nhiều do khó khăn về kinh phí thực hiện.

Đối tượng được TGPL là người nghèo, người có công với cách mạng, người già cô đơn, tàn tật, trẻ em, người chưa thành niên, người đồng bào dân tộc thiểu số… và Nhà nước không thu bất kỳ khoản phí nào. Những trường hợp trên thường có trình độ dân trí hạn chế, thiếu hiểu biết pháp luật, có những đối tượng phạm tội có nhiều tình tiết éo le, phức tạp. Vì vậy, khi trợ giúp, đòi hỏi trợ giúp viên pháp lý phải có chuyên môn giỏi, có kinh nghiệm, tâm huyết với nghề và dành thời gian đầu tư, nghiên cứu các vụ việc thỏa đáng.

Trong khi đó, Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh hiện chỉ có 5 trợ giúp viên pháp lý và không có một cộng tác viên nào là luật sư. Số lượng trợ giúp viên pháp lý trên địa bàn tỉnh khá mỏng, hầu hết đều còn trẻ, chưa có nhiều kinh nghiệm nên việc tham gia tố tụng đôi khi còn hạn chế.

Mặt khác, người làm công tác TGPL còn có những ưu tư nhất định. Hoạt động tham gia tố tụng của trợ giúp viên pháp lý cũng giống như việc hành nghề của luật sư để bảo vệ quyền lợi cho thân chủ nhưng họ không có thù lao như luật sư. Cùng một vụ việc nhưng có thể số công tác phí mà trợ giúp viên pháp lý được hưởng khá thấp so với thù lao các luật sư.

Bà Bùi Thị Hạnh, Giám đốc Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh cho biết: Trong 3 tháng đầu năm 2017, Trung tâm đã cử trợ giúp viên pháp lý tham gia TGPL trong hoạt động tố tụng cho 6 vụ việc. Những năm qua, số lượng vụ việc TGPL được thực hiện bằng hình thức tham gia tố tụng tuy có tăng so với trước đây nhưng vẫn còn ít so với nhu cầu thực tế trên địa bàn. Thời gian tới, Trung tâm sẽ đẩy mạnh tuyên truyền đến người dân cũng như tăng cường sự phối hợp liên ngành giữa các cơ quan đơn vị để đẩy mạnh hơn nữa việc TGPL trong hoạt động tố tụng.