Ưu tiên vốn đầu tư các dự án ổn định dân di cư tự do là phù hợp, cấp thiết

Trong đó, số dự án đang thực hiện dở dang từ giai đoạn trước năm 2015 chuyển tiếp sang là 10 dự án, với tổng kinh phí được duyệt là 955 tỷ đồng để bố trí cho khoảng 6.491 hộ với 26.715 khẩu và 7 đến 10 dự án mở mới với tổng kinh phí được duyệt khoảng 3.000 tỷ đồng.

Chủ trương là vậy nhưng theo tinh thần chung, với việc cắt giảm nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 theo chỉ đạo của Chính phủ, nếu không có sự quan tâm, quyết liệt của Trung ương và tỉnh thì mục tiêu về đầu tư các dự án ổn định dân di cư tự do ở Đắk Nông lại thêm một giai đoạn bị bỏ lửng.

Khu tái định cư xã Đắk Som (Đắk Glong). Ảnh tư liệu

Trong giai đoạn 2005 - 2015, tỉnh Đắk Nông đã được Trung ương phê duyệt chủ trương đầu tư 14 dự án ổn định dân di cư tự do với tổng kinh phí được duyệt là hơn 1.048 tỷ đồng; trong đó ngân sách Trung ương là 959,165 tỷ đồng, chiếm 91,5% và ngân sách địa phương 89,177 tỷ đồng, chiếm 8,5% để bố trí, sắp xếp ổn định cho 8.733 hộ dân. Thế nhưng, sau 10 năm, tỉnh cũng chỉ thực hiện được 4 dự án với tổng kinh phí được duyệt là 93,734 tỷ đồng, hiện đã giải ngân được 75,493 tỷ đồng, đạt 81% so với tổng vốn đầu tư được duyệt.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã triển khai thêm 7 dự án ổn định dân di cư tự do với tổng vốn được duyệt 770,708 tỷ đồng nhưng đến nay mới chỉ giải ngân được 285,245 tỷ đồng, bằng 37% tổng vốn được duyệt do nguồn vốn bố trí hàng năm rất ít, còn lại 4 dự án chưa triển khai vì chưa có vốn.

Như vậy, mặc dù chủ trương đã có nhưng cả giai đoạn 10 năm, Đắk Nông cũng chỉ bố trí, sắp xếp, ổn định được 26.557 hộ với 121.738 nhân khẩu thuộc diện dân di cư tự do, còn lại khoảng 11.282 hộ với 51.324 nhân khẩu chưa được bố trí, sắp xếp để ổn định theo quy hoạch vì thiếu vốn đầu tư.

Việc bố trí vốn dàn trải, nhỏ giọt không chỉ làm chậm tiến độ các dự án mà còn phát sinh những hệ lụy như tranh chấp, lấn chiếm đất đai trong phạm vi quy hoạch dự án; phát sinh đối tượng dân di cư tự do; nhiều hạng mục đầu tư dở dang, thiếu tính đồng bộ nên lãng phí nguồn vốn đầu tư...

Tại buổi làm việc của Đoàn công tác Chính phủ với lãnh đạo tỉnh Đắk Nông do Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam dẫn đầu mới đây, vấn đề này một lần nữa lại được tỉnh đề cập, kiến nghị Chính phủ, các bộ, ngành quan tâm bố trí nguồn vốn.

Trả lời ý kiến của lãnh đạo tỉnh Đắk Nông, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết: “Việc bố trí nguồn vốn đầu tư giai đoạn 2016-2020 đã có kế hoạch trong đề án đầu tư công trung hạn được Quốc hội thông qua. Tuy nhiên, tôi thấy kiến nghị, đề xuất của Đắk Nông là hoàn toàn phù hợp và cấp thiết. Bởi thực tế, nếu nói về định hướng chiến lược thì một tỉnh nghèo như Đắk Nông, việc đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, thu hút dự án cũng như phát triển các lĩnh vực chiến lược khác là cần thiết. Thế nhưng, việc bố trí vốn để đầu tư dự án, ổn định dân di cư tự do, nhất là dân di cư tự do khu vực vùng biên là hoàn toàn mang tính cấp thiết, chiến lược không chỉ với riêng Đắk Nông mà của cả nước. Bởi vì, xét cho cùng, dân di cư tự do cũng là người dân ở các tỉnh, thành phố trên đất nước Việt Nam về Đắk Nông làm ăn, sinh sống. Thay vì đầu tư cho các tỉnh, thành phố có người dân đi thì Trung ương cũng quan tâm đầu tư cho các tỉnh, thành có đông dân đến để giải quyết trước mắt các vấn đề xã hội phát sinh như áp lực về y tế, chăm sóc sức khỏe ban đầu, giáo dục, xóa đói giảm nghèo, thủy lợi….”

Rõ ràng, chính sách thắt chặt đầu tư công, tập trung nguồn vốn cho các dự án mang tính liên vùng, liên kết theo chỉ đạo của Chính phủ là phù hợp để tránh đầu tư dàn trải, kém hiệu quả. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng cần có những cơ chế, chính sách riêng, đặc thù đối với những tỉnh biên giới nghèo, dân di cư tự do đông như Đắk Nông để có kế hoạch phân bổ vốn đầu tư hợp lý, nhất là đầu tư các dự án ổn định dân cư theo chủ trương đã phê duyệt, tránh tình trạng dự án triển khai chờ vốn như giai đoạn vừa qua.