Thực hiện thành công tiêu chí thủy lợi còn nhiều thách thức

Xây dựng hệ thống kênh mương chính tại xã Đắk Ha (Đắk Glong)

Nhiều xã vẫn “trắng” tiêu chí thủy lợi

Tính đến nay, toàn tỉnh mới có 32/61 xã đạt tiêu chí về thủy lợi, đạt 53,5%; trong đó, nhiều huyện đạt thấp như Đắk Mil, Đắk R’lấp. Theo Phòng Nông nghiệp-PTNT Đắk Mil thì hiện toàn huyện có 21.000 ha cà phê, hàng ngàn ha lúa nước, cây ăn quả, hoa màu. Toàn huyện cũng mới có 2/10 xã đạt tiêu chí thủy lợi là Đức Minh và Long Sơn.

Đắk Lao là một trong những xã chưa đạt tiêu chí thủy lợi. Toàn xã có gần 3.200 ha cà phê, hồ tiêu. Mặc dù trên địa bàn có tới 8 công trình hồ đập nhưng vụ đông xuân vừa qua, hơn 600 ha cà phê, hồ tiêu của người dân cũng thiếu nước tưới, bị ảnh hưởng tới năng suất hoặc mất trắng.

Ông Trần Nguyên Long, Phó Chủ tịch UBND xã Đắk Lao cho biết: “Thực tế, công trình thủy lợi đều có dung tích chứa nhỏ, bên cạnh đó, mực nước dự trữ đạt thấp nên việc thiếu nước trong mùa khô là đương nhiên. Để đảm bảo sản xuất thì cần đầu tư các công trình thủy lợi với quy mô lớn tại các khu vực đầu nguồn sông, suối, việc này thực tế vượt xa khả năng của xã nên để đạt tiêu chí thủy lợi vẫn còn là điều rất khó”.

Theo ông Lê Văn Điệp, Trưởng Phòng Nông nghiệp- PTNT huyện thì tính đến nay trên địa bàn huyện Đắk Mil có 43 công trình thủy lợi, gồm 30 hồ chứa và 13 đập dâng. Nhưng do năng lực đáp ứng thấp nên vụ đông xuân vừa qua, toàn huyện cũng có gần 2.900 ha cây trồng bị giảm năng suất, mất trắng, trong đó chủ yếu là cà phê.

Tương tự, huyện Krông Nô cũng mới có 5/11 xã đạt tiêu chí thủy lợi. Toàn huyện hiện có 13 công trình thủy lợi lớn và hàng trăm hồ, đập nằm ở các xã, phục vụ tưới cho hàng chục ngàn ha cây trồng các loại. Thời gian qua, các xã đã tập trung thực hiện tiêu chí thủy lợi bằng việc cải tạo và nâng cấp, kiên cố hóa, nạo vét kênh mương, xây dựng nâng cấp cống và trạm bơm phục vụ hoạt động tưới tiêu.

Toàn huyện hiện có khoảng 50 km kênh mương chính và kênh nội đồng được kiên cố hóa. Tuy nhiên việc hoàn thành tiêu chí thủy lợi ở nhiều xã vẫn còn là thách thức vì phần lớn công trình đang xuống cấp nghiêm trọng hoặc chưa hoàn thiện về hệ thống kênh mương, cần được đầu tư. Đa số các địa phương đều gặp khó do không có vốn, giải phóng mặt bằng, đền bù giải tỏa.

Cần quan tâm đầu tư

Theo Bộ tiêu chí quốc gia nông thôn mới thì tiêu chí về thủy lợi có 2 tiêu chí nhỏ gồm: Hệ thống thủy lợi phải cơ bản đáp ứng yêu cầu sản xuất và dân sinh; tỷ lệ km kênh mương do xã quản lý được kiên cố hóa phải đạt 85%. Theo Chi cục Thủy lợi (Sở Nông nghiệp- PTNT), hiện nay toàn tỉnh có 183 hồ chứa với tổng dung tích khoảng 140 triệu m3 nước.

Điều đáng nói là quy mô các công trình chỉ ở mức nhỏ và siêu nhỏ, mới đáp ứng khoảng diện tích cây trồng chính và một phần cấp nước sinh hoạt và nuôi trồng thủy sản. Tuy nhiên, nguồn nước từ công trình thủy lợi phục vụ tưới cho hoa màu và các loại cây trồng khác còn ở mức thấp.

Mặt khác, công trình đã xây dựng cách đây hàng chục năm, đa phần có biểu hiện xuống cấp ở nhiều mức độ khác nhau... Điều này đã làm cho các công trình không phát huy hết công suất tưới theo thiết kế. Mặc dù hệ thống thủy lợi sau khi phân cấp quản lý đã có nhiều chuyển biến tích cực, nhưng so với tiêu chí về thủy lợi trong xây dựng nông thôn mới thì chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra.