Thấy gì qua công bố chỉ số PAPI năm 2015

Trong 6 nội dung cấu thành chỉ số PAPI có 22 chỉ số thành phần và 92 chỉ tiêu về hiệu quả quản trị và hành chính công được đưa ra để tham vấn ý kiến của người dân nhằm tổng hợp, tính toán để có số điểm bình quân cho các tỉnh, thành về mức độ hiệu quả quản trị hành chính công ở mỗi địa phương.

Trong năm 2015, có gần 14.000 người dân được chọn ngẫu nhiên và phỏng vấn trực tiếp trong cuộc khảo sát này. Theo các chuyên gia, chỉ số PAPI được tính toán, tổng hợp từ 5.796 biến số cấu thành chỉ tiêu, nhóm thành 1.368 biến số cấu thành chỉ số thành phần và 378 biến số cấu thành 6 lĩnh vực.

Thang điểm được tính 100 điểm cho mỗi chỉ số. Kết quả được xếp thứ tự theo 4 nhóm gồm: Điểm cao, trung bình cao, trung bình thấp và nhóm đạt điểm thấp nhất theo thứ tự điểm bình quân (có trọng số) từ cao xuống thấp.

Người dân giải quyết công việc tại bộ phận "một cửa" UBND xã Nâm N'Jang (Đắk Song). Ảnh: S. V

Tụt sâu 33 bậc

Nếu như năm 2014, thứ hạng PAPI của Đắk Nông đứng thứ 22/63 tỉnh, thành phố thì năm 2015 đã tụt sâu 33 bậc, xuống vị trí 55/63 tỉnh, với tổng điểm là 4.043 điểm. Cụ thể, 6 lĩnh vực cấu thành PAPI gồm: Tham gia của người dân ở cấp cơ sở xếp thứ 29/63 tỉnh, thành phố; công khai minh bạch 52/63; trách nhiệm giải trình với người dân 63/63; kiểm soát tham nhũng trong khu vực công 30/63; thủ tục hành chính công 58/63 và cung ứng dịch vụ công 62/63 tỉnh, thành phố.

Như vậy, không chỉ chưa có nhiều cải thiện, so với năm 2014, chỉ số PAPI của Đắk Nông còn có xu hướng tụt dốc khá mạnh, từ nhóm trung bình cao xuống nhóm thấp nhất. Từ đây, Đắk Nông thuộc một trong 13 tỉnh, thành phố xếp nhóm thấp nhất về chỉ số PAPI. Như vậy, sau 5 năm xác lập và công bố chỉ số PAPI, đây là năm mà chúng ta ghi nhận có số điểm thấp với 5 chỉ số giảm điểm. Mặc dù đã có những nỗ lực nhất định trong cải cách nhưng dường như chưa đáp ứng được yêu cầu, nguyện vọng của chính người dân, đối tượng trực tiếp hưởng lợi từ các chương trình cải cách mà chính quyền mang lại.

Nhìn nhận để tiếp tục cải thiện

Không chỉ riêng Đắk Nông, qua kết quả công bố cho thấy mức độ hài lòng của người dân về hiệu quả quản trị và hành chính công ở các tỉnh, thành trong cả nước đang có bước giảm sút so với các năm trước. Trong đó, công khai, minh bạch là lĩnh vực giảm điểm mạnh nhất là với 7% điểm so với năm 2014.

Kết quả khảo sát ở nội dung này cho thấy, tỉ lệ người dân được biết đến danh sách hộ nghèo giảm đáng kể và trong số ít những người biết đến danh sách hộ nghèo, chỉ có một số nhỏ tin tưởng vào độ xác thực của danh sách này.

Trong phòng, chống tham nhũng, người dân bày tỏ quan ngại đối với tham nhũng trong khu vực công và trong cung ứng dịch vụ công. Những người được hỏi trên phạm vi toàn quốc cũng cho rằng tình trạng vị thân và tham nhũng trong chính quyền địa phương hiện còn rất phổ biến.

Bên cạnh đó, người dân không tin tưởng nhiều vào quyết tâm chống tham nhũng của chính quyền địa phương. Toàn quốc chỉ có 37% số người được hỏi cho rằng chính quyền cấp tỉnh đã thực sự nghiêm túc xử lý vụ việc tham nhũng xảy ra ở địa phương. Về thủ tục hành chính công, trong bốn dịch vụ hành chính công PAPI đo lường, chất lượng dịch vụ hành chính về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất luôn ở mức thấp nhất kể từ năm 2011 đến nay.

Hơn 22% số người đã làm thủ tục quyền sử dụng đất cho biết họ phải chờ hơn 100 ngày mới nhận được kết quả, trong khi theo quy định của pháp luật chỉ là 30 ngày. Chỉ có chỉ số nội dung về cung ứng dịch vụ công có sự cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, người dân vẫn quan ngại về chất lượng dịch vụ ở bệnh viện tuyến huyện và cũng không mấy hài lòng với chất lượng dịch vụ giáo dục tiểu học công lập.

Báo cáo PAPI năm 2015 được công bố là những thông tin quan trọng, là công cụ theo dõi, giám sát năng lực điều hành, quản lý nhà nước, thực thi chính sách và cung ứng dịch vụ công của chính quyền địa phương; giúp các cấp chính quyền địa phương có những căn cứ điều chỉnh và cải thiện hiệu quả công tác, phục vụ người dân tốt hơn.