Ngành nông nghiệp cần có 3 trụ cột để đột phá: Đất đai, khoa học công nghệ và thể chế

Lần đầu tiên tăng trưởng âm

Theo Bộ Nông nghiệp – PTNT, GDP nông - lâm - thủy sản 6 tháng đầu năm giảm 0,18%, giá trị sản xuất ước đạt 397.400 tỷ đồng, giảm 0,1% so với cùng kỳ năm 2015, trong đó nông nghiệp đạt 297.200 tỷ đồng, giảm 0,7%, lĩnh vực giảm mạnh nhất là trồng trọt với 3%.

Nguyên nhân của sự sụt giảm dẫn đến kinh tế nông nghiệp tăng trưởng âm được lãnh đạo Bộ Nông nghiệp - PTNT nêu ra, là bởi từ đầu năm đến nay, chúng ta gặp quá nhiều bất lợi do thiên tai, thời tiết. Rét đậm, hạn hán, xâm nhập mặn, cá chết hàng loạt… là nguyên nhân khiến cho tất cả các lĩnh vực thuộc ngành nông nghiệp đều theo chiều mũi tên đi xuống. Lĩnh vực trồng trọt đã gánh chịu thiệt hại kép cả về diện tích và sản lượng đối với rất nhiều cây trồng, từ lúa, ngô, khoai, đậu tương, mía đường…

Phân tích những khó khăn mà lĩnh vực trồng trọt gặp phải, ông Đào Thế Anh - Phó Chủ tịch Hội Khoa học Phát triển nông thôn Việt Nam cho rằng, biến đổi khí hậu nặng nề trong thời gian vừa qua đã tác động mạnh, làm giảm diện tích trồng lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long và hạn hán đã gây thiệt hại nghiêm trọng ở Tây Nguyên. Do đó, mặc dù xuất khẩu rau quả và nhiều loại nông sản 6 tháng đầu năm tăng so với cùng kỳ năm ngoái đã bù đắp được một phần nhưng vẫn không đủ để kéo tăng trưởng của ngành nông nghiệp.

Cần chính sách thích hợp để phát triển

Theo TS Đặng Kim Sơn - Nguyên Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển Nông nghiệp nông thôn, trong những năm qua, ngành nông nghiệp nước ta đã có bước phát triển nhất định, tuy nhiên, sự phát triển này thiếu bền vững. Định hướng nông nghiệp vẫn chủ yếu phát triển theo chiều rộng, theo kiểu thu gom của 10 triệu hộ nông dân sản xuất nhỏ thành một khối lượng hàng hóa lớn, lộn xộn để xuất khẩu với giá rẻ. Đã đến lúc Việt Nam cần chuyển từ nền nông nghiệp cạnh tranh theo chiều rộng sang sản xuất theo chiều sâu, tăng giá trị và muốn vững bền thì phải thay đổi bằng chính sách. "Ngành nông nghiệp cần có được 3 đột phá: đất đai, khoa học công nghệ và thể chế" - ông Sơn nhấn mạnh.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, hiện chính sách trong lĩnh vực nông nghiệp vẫn chưa sát, thiếu tính hợp lý. Ông Nguyễn Duy Lượng - Chủ tịch Hội làm vườn Việt Nam cho rằng, việc xây dựng chính sách để phát triển nhanh, bền vững nông nghiệp, ổn định khu vực nông thôn, hỗ trợ nông dân một cách thiết thực vẫn chưa được quan tâm thỏa đáng.

Trước hai thách thức lớn là hội nhập kinh tế quốc tế và biến đổi khí hậu, để kinh tế nông nghiệp tăng trưởng trong 6 tháng cuối năm, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp - PTNT Cao Đức Phát yêu cầu thực hiện các giải pháp đồng bộ để sản xuất nông nghiệp có khả năng cạnh tranh cao hơn, hiệu quả hơn, bền vững hơn, gắn với xây dựng nông thôn mới. Các lĩnh vực cần tận dụng mọi khả năng để phục hồi, duy trì tăng trưởng sản xuất, triển khai có hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.