Hạn hán diễn ra trên diện rộng ở Krông Nô

Trong cái nắng gay gắt như đổ lửa, chúng tôi tìm đến công trình thủy lợi Buôn R’cập, xã Nam Nung. Chứng kiến cảnh hồ đập cạn kiệt, lòng hồ trơ đáy nứt nẻ mới thấy hết cảnh tượng hạn hán nơi đây. Suốt chiều dài hơn một km dọc theo khu dân cư của buôn R’cập là đồng lúa đang thời kỳ làm đòng, trổ bông nhưng hầu hết đều đã vàng úa, khô héo trên mặt ruộng nứt nẻ.

Quơ tay qua những nhánh lúa vừa mới trổ bông, thụ phấn nhưng đã khô vàng, ông Bàng Giao Chính, một người dân trong buôn cho biết: “Gia đình tôi trông chờ vào 2 sào ruộng này để ăn cho đến vụ tới. Nhưng lúa chưa kịp trổ bông thì nắng hạn làm nghẹn đòng mất rồi. Mấy năm trước, thời tiết cũng nắng nóng rất dữ nhưng không đến nỗi lúa chết héo trên đồng như năm nay”.

Hầu hết diện tích của của người dân buôn R’cập gieo cấy sau lịch thời vụ từ 1-2 tháng nên khi gặp hạn đều bị mất trắng

Cách đó mấy thửa ruộng, ông Chìm Ngoạn cũng bất lực đứng nhìn ruộng lúa đang “thì con gái” mà dòng kênh không còn một giọt nước. Ông Chìm Ngoạn chia sẻ: “Hơn mười ngày nay, công trình thủy lợi khô nước, ruộng lúa của gia đình tôi và của người dân trong buôn khô hết cả. Hơn 2 sào lúa của tôi mới cấy hơn một tháng nay coi như không còn hy vọng để cứu vãn”.

Công trình buôn R’cập đảm nhiệm tưới cho khoảng 117 ha cây trồng các loại; trong đó, có trên 27 ha lúa, hơn 90 ha cà phê, hồ tiêu. Hiện tại, mực nước hồ đã xuống dưới mực nước chết, không còn khả năng phục vụ tưới tự chảy, dung tích hồ chỉ còn 700 – 800 m3, như vậy toàn bộ diện tích lúa đang thời kỳ đẻ nhánh, thụ phấn của bà con trong buôn coi như mất trắng.

Ngoài tình trạng khô hạn tại buôn R’cập thì theo ông Ngô Xuân Đông, Phó Chủ tịch UBND huyện Krông Nô, hiện nay, các hồ chứa phục vụ sản xuất tưới cho cây lúa như hồ chứa của các công trình thủy lợi buôn Dơng, buôn Lang, xã Quảng Phú, công trình thủy lợi Đắk Mâm, xã Nam Đà..., dung tích chứa đã xuống gần mực nước chết. Hiện, qua khảo sát, toàn huyện đã có trên 370 ha lúa bị hạn tập trung trên địa bàn 5 xã Quảng Phú, Nam Nung, Nam Đà, Buôn Choáh và Đức Xuyên... Trong đó, diện tích lúa bị mất trắng hoàn toàn là hơn 32 ha.

Tương tự, đối với cây công nghiệp dài ngày, nhất là cây cà phê, đến thời điểm này, một số vùng sản xuất không có công trình thủy nông, theo nông dân nơi đây thì việc tìm nguồn nước tưới cho cây cà phê gần như bất lực. Đơn cử như như tại xã Tân Thành, hầu hết đất trồng cà phê của nông dân nằm ở độ cao khá lớn, nguồn nước ở các khe suối hiện đã bị cạn kiệt, nguồn nước ngầm khan hiếm không đào và khoan giếng được. Do vậy, các thôn như Đắk Na, Đắk Ri, Đắk Rô, Đắk Hoa... đã có trên 1.000/4.000 ha cà phê bị khô héo.

Vườn cà phê của ông Nguyễn Thanh Mến ở thôn Đắk Na, xã Tân Thành bị khô héo do thiếu nước tưới

Ông Nguyễn Thanh Sơn, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Thành cho biết: “Nhiều hộ dân nơi đây dùng máy múc đào sâu thêm các ao, hồ nhưng đều không tìm thấy nguồn nước. Xã đã vận động người dân tận dụng nguồn nước còn lại để cứu cây trồng một cách hợp lý, tiết kiệm, hạn chế thấp nhất diện tích cà phê bị thiệt hại do nắng hạn”.

Trong trường hợp nắng nóng tiếp tục kéo dài khoảng 10 ngày nữa thì toàn huyện có khoảng trên 3.000 ha cà phê bị ảnh hưởng, thiếu từ 1 – 2 đợt tưới. Bởi đây là khu vực có nguồn nước tưới phụ thuộc vào các sông, suối, ao, hồ tự phát của người dân. Do vậy, hạn hán sẽ xảy ra trên diện tích cà phê của người dân như xã Nam Xuân khoảng 700 ha, Quảng Phú 50 ha, Đắk Sôr 50 ha, Đắk D’rô 400 ha, Nam Nung 320 ha...

Ao hồ của người dân bị khô cạn không đủ để bơm vét tưới cho cây cà phê

Trước tình trạng nắng hạn diễn ra trên diện rộng, huyện Krông Nô đã đưa ra nhiều biện pháp ứng phó với hạn hán. Đối với cây lúa, trọng điểm là tại xã Nam Đà, hiện cây lúa đang trong giai đoạn làm đòng, việc bơm tưới lúa được Chi nhánh Công ty THNH MTV Khai thác công trình thủy lợi huyện bơm nước từ đập Đắk Mâm và hồ thị trấn để cứu cho 205 ha lúa trên cánh đồng xã Nam Đà.

Gia đình ông Trần Duy Lan ở thôn Đắk Hoa, xã Tân Thành dùng máy múc tìm nguồn nước chống hạn cho 6 ha cà phê.

Ông Đỗ Tấn Cường, Giám đốc Chi nhánh Công ty THNH MTV Khai thác công trình thủy lợi huyện Krông Nô cho biết: “Trong thời gian qua, đơn vị phối hợp với các tổ thủy nông của các xã điều tiết nước để tưới chống hạn cho cây trồng, tiết kiệm nên đã đảm bảo đủ nước cho cây trồng. Trong trường hợp công trình nào nguồn nước cạn kiệt không đáp ứng đủ nước tưới thì đơn vị sẽ tiến hành khảo sát lắp đặt các máy bơm tại khu vực khe suối, ao hồ lân cận có nguồn nước dồi dào để tận dụng triệt để bơm vét phục vụ sản xuất của người dân địa phương”....