Chuyển đổi cơ cấu cây trồng trong vụ đông xuân 2014-2015: Đạt một số kết quả nhưng vẫn còn nhiều lúng túng

Thực tế cho thấy, nhiều diện tích đất trồng lúa ở những vùng khó cung cấp nước, năng suất thấp đã được chuyển đổi sang trồng các loại cây cho giá trị kinh tế cao hơn.

Người dân xã Đức Xuyên (Krông Nô) chuyển đổi đất ruộng khan hiếm nước sang trồng ngô

Trong thời gian qua, ngành Nông nghiệp đã phối hợp với chính quyền các địa phương xây dựng kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng trong vụ đạt được những kết quả nhất định. Qua đó, các cấp, ngành đã tăng cường hướng dẫn, chuyển giao các kết quả khoa học công nghệ, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đưa các giống cây trồng mới năng suất cao, chống chịu sâu bệnh, để khuyến khích người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng.

Theo thống kê, trong vụ đông xuân này, toàn tỉnh đã chuyển đổi được hơn 3.000 ha đất trồng lúa kém hiệu quả, đất bồi ven sông, suối sang trồng các loại cây hoa màu như ngô, khoai lang, đậu đỗ, rau màu...

Theo tính toán của bà con thì những diện tích được chuyển đổi sang trồng những loại cây phù hợp với thị trường như ớt đã cho thu lãi từ 180 - 200 triệu đồng/ha/vụ, cao hơn 5-6 lần so với trồng lúa trước kia. Còn diện tích được chuyển đổi sang một số loại cây ngắn ngày như ngô, khoai lang, rau xanh thì lợi nhuận thu về cao gấp từ 3 - 4 lần so với trước đó, tương đương từ 70 - 90 triệu đồng/ha/vụ.

Để giúp nông dân từng bước thực hiện việc chuyển đổi cây trồng trong vụ đông xuân đạt kết quả cao, ngành Nông nghiệp tỉnh và các địa phương đã tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp như tiến hành rà soát, phân loại những diện tích đất ruộng sản xuất lúa nước kém hiệu quả do thiếu hụt nước, xa công trình thủy lợi... để lựa chọn các loại cây trồng phù hợp, cho năng suất cao đưa vào canh tác.

Đơn cử, tại cánh đồng thôn 15, xã Đắk D’rông (Chư Jút) do phải phụ thuộc vào hồ chứa Ea Diêr, ngành Nông nghiệp huyện Chư Jút đã khuyến khích người dân thu hẹp diện tích sản xuất từ trên 30 ha xuống 10 ha. Số diện tích đất ruộng không sản xuất lúa nước nên đưa vào trồng các loại cây ngắn ngày như ngô, đậu đỗ, rau màu...

Nhờ đó, người dân địa phương không chỉ tránh được những thiệt hại do hạn hán gây ra mà còn có được khoản thu nhập nhờ chuyển đổi cây trồng. Bên cạnh việc hướng dẫn nông dân mạnh dạn thực hiện chuyển đổi cây trồng, ngành Nông nghiệp tỉnh cùng các địa phương còn đẩy mạnh ứng dụng cơ giới hóa, áp dụng khoa học công nghệ trong sản xuất...

Tuy nhiên, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng của nông dân còn diễn ra tự phát đã gây ra không ít khó khăn như thiếu hụt nguồn nguyên liệu cho các cơ sở thu mua, chế biến đã xây dựng trên địa bàn và khiến cho cơ cấu giống trên địa bàn khó kiểm soát.

Một trở ngại khác là hiện nay đất sản xuất của người dân còn manh mún, nhỏ lẻ, không tập trung, gây khó khăn trong việc quy hoạch phát triển và tái cơ cấu ngành theo hướng tạo vùng sản xuất hàng hóa lớn, tập trung, cơ sở hạ tầng, hệ thống thủy lợi còn thiếu và yếu nên hiệu quả của việc chuyển đổi chưa tương xứng.

Ngoài những khó khăn trên, theo ông Đỗ Văn Kỳ, Trưởng phòng Trồng trọt, Sở Nông nghiệp - PTNT tỉnh, thì việc thiếu chính sách hỗ trợ, hoặc có chính sách nhưng không ổn định, kéo dài việc hỗ trợ chuyển đổi các cây trồng khiến cho công tác chuyển đổi gặp khó khăn. Bên cạnh đó, việc hình thành chuỗi liên kết, thị trường tiêu thụ nông sản còn nhiều hạn chế, không ổn định, gây tâm lý e ngại cho nông dân trong quá trình thực hiện.

Ngoài ra, việc thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp ở hầu hết các địa phương còn lúng túng, sản phẩm sản xuất ra đa phần chưa có thị trường tiêu thụ ổn định, bền vững nên đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng của tỉnh trong thời gian qua.