Nhiều HTX ở Đắk Song sản xuất hồ tiêu theo hướng an toàn, nâng cao chất lượng

Thay đổi quy trình sản xuất

Năm 2013, ông Vũ Văn Yến, ở  bon Ta Mung, xã Trường Xuân (Đắk Song) bắt đầu trồng hồ tiêu bằng cách học hỏi những người đi trước, từ đào hố, trồng trụ sống, bón lót, trồng và chăm sóc đều qua quan sát và làm theo. Việc sử dụng các loại phân bón và thuốc trừ sâu, phòng và trị bệnh đều sử dụng theo những kinh nghiệm của người đi trước. Tiêu sau thu hoạch phơi trong bạt. Chính vì thế, chất lượng hồ tiêu sau thu hoạch không được đánh giá cao. Khi mang sản phẩm đi kiểm tra chất lượng thì hạt tiêu chứa nhiều tạp chất và nhiều chất không có lợi cho sức khỏe.

Vườn tiêu của ông Yến được chăm sóc theo quy trình sinh học

Để thay đổi được quy trình sản xuất truyền thống này, ông Yến phải mất khá nhiều thời gian. Sau khi được tuyên truyền, ông đã quyết định tham gia vào HTX Thuận Thành (trụ sở tại bon Ta Mung, xã Trường Xuân) sản xuất hồ tiêu hữu cơ theo quy trình do HTX đề ra. Theo ông Yến thì cái được lớn nhất là khi sản xuất theo quy trình hữu cơ, cây trồng phát triển tốt, một số bệnh đã được phòng thành công.  

Giờ đây, mỗi lần xử lý bệnh, bón phân cho cây hồ tiêu, ông Yến đều cẩn thận ghi rõ ngày tháng,  loại vật tư, giá tiền, tên và địa chỉ điểm bán vào cuốn nhật ký. Thói quen này được ông Yến thực hiện 1 năm nay kể từ khi ông tham gia vào HTX. Tham gia HTX, ông Yến được tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật trồng và chăm sóc hồ tiêu theo một quy trình nhất định và mỗi hoạt động chăm sóc và chi phí đầu tư đều được ghi lại trong cuốn nhật ký để tiện theo dõi. Sau thu hoạch sẽ dễ dàng tính được kinh phí đầu tư và lợi nhuận mang lại cũng như truy xuất nguồn gốc.

Ông Yến cho biết: "Trước đây tôi chỉ trồng và chăm sóc tiêu theo kinh nghiệm bản thân, nhưng hiện nay tôi trồng tiêu bằng kinh nghiệm dựa trên cơ sở khoa học. Giờ nhìn các biểu hiện của lá, của đất dưới gốc, nhìn ngọn cây tiêu, tôi có thể phán đoán được bệnh và sử dụng loại thuốc gì để trị bệnh. Từ khi áp dụng quy trình sản xuất theo hướng hữu cơ, 500 trụ tiêu của gia đình lá xanh mướt, ngọn dài, không còn biểu hiện của bệnh vàng lá và xoắn ngọn".

Cũng là thành viên của HTX Thuận Thành , vườn hồ tiêu 1.000 trụ đang độ thu hoạch chính của gia đình ông Đỗ Xuân Thuyết được trồng hoàn toàn bằng trụ sống. Để chủ động phân hữu cơ bón cho hồ tiêu, ông Thuyết đã nuôi gần 10 con dê, tận dụng nguồn thức ăn từ những cây trụ sống. Mỗi tháng ông đều phải chặt, tỉa bớt cành, lá các cây trụ sống để làm thức ăn cho dê. Phân dê sẽ được ông ủ với men vi sinh, tạo ra phân hữu cơ bón cho hồ tiêu. Đây được xem là một mô hình lợi ích kép, khá hiệu quả mà ông Thuyết áp dụng. Còn việc phun thuốc cho tiêu ông Thuyết sử dụng hoàn toàn bằng các loại chế phẩm sinh học.

Ông Thuyết chia sẻ: "Vườn tiêu làm theo hướng hữu cơ, sinh học đang cho thấy nhiều ưu điểm vì khả năng phòng bệnh rất tốt. Tiêu là loại cây khó tính nhất hiện nay, nhưng bây giờ tôi và các thành viên trong HTX đã không ngại trồng tiêu.  Mỗi thành viên tham gia HTX đã nhận thức rõ phải thay đổi quy trình sản xuất để nâng cao chất lượng sản phẩm, tạo ra sản phẩm đạt chuẩn, an toàn để tìm chỗ đứng trên thị trường".

Nâng cao chất lượng sản phẩm

HTX Thuận Thành được thành lập tháng 10/2016, với 8 thành viên, vốn điều lệ 1 tỷ đồng, hoạt động trong lĩnh vực trồng và chăm sóc hồ tiêu. Diện tích thành viên HTX đang sản xuất hồ tiêu là 14 ha. Hiện nay, HTX đã thực hiện được một số công đoạn trong việc mua chung như: phân bón, thuốc trừ sâu, sản xuất cùng một quy trình…

Ông Phạm Văn Đạm, Giám đốc HTX Thuận Thành cho biết, xuất phát từ nhu cầu và đòi hỏi của thị trường cần sản phẩm an toàn, các hộ dân sản xuất hồ tiêu đã cùng nhau liên kết thành lập HTX. Mục tiêu hướng tới của HTX là mua chung, bán chung và sản xuất theo quy trình. Sản xuất theo quy trình sẽ góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm hồ tiêu khi bán ra thị trường. Sản phẩm hồ tiêu do HTX sản xuất trong năm nay đã được gửi đi kiểm tra chất lượng xem có đạt các tiêu chí hay không để có những điều chỉnh trong quá trình sản xuất, sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật sao cho phù hợp. Sau khi xây dựng được chất lượng sản phẩm hồ tiêu, HTX tìm thị trường tiêu thụ sản phẩm của các thành viên trong HTX.

Nông dân bản Đắk Thốt, xã Thuận Hà (Đắk Song) chăm sóc tiêu. Ảnh: Minh Huyền

Tương tự, 30 thành viên HTX Bình Tiến, ở thôn 10, xã Nam Bình (Đắk Song) đang áp dụng sản xuất hồ tiêu theo quy trình hữu cơ trên diện tích 200 ha. Sau 3 năm chăm sóc theo đúng quy trình tiêu hữu cơ, năm nay, hồ tiêu sẽ được gửi đi kiểm tra chất lượng. Kết quả kiểm tra sẽ giúp các thành viên trong HTX đăng ký các tiêu chuẩn chất lượng để xây dựng thương hiệu tiêu bán ra thị trường.

Theo ông Đoàn Văn Tiện, Phó Giám đốc HTX Bình Tiến thì áp dụng việc sản xuất tiêu hữu cơ, chi phí không cao, bên cạnh đó, bảo đảm được tiêu phát triển ổn định và bền vững. Hiện nay, hầu hết các thành viên sử dụng phân vi sinh và các loại thuốc sinh học để chăm sóc, phòng bệnh cho tiêu.

Theo ông Bùi Hoa Thám, Phó Chủ tịch Liên Minh HTX tỉnh thì nhiều HTX đang hướng các thành viên sản xuất theo nhu cầu của thị trường. Ngoài mua chung, bán chung, HTX đang hướng các thành viên sản xuất theo một quy trình nhất định. Các HTX xây dựng thương hiệu tiêu bán ra thị trường dựa vào kết quả và quy trình sản xuất khi đạt được một số tiêu chuẩn chất lượng ở từng thị trường cụ thể.