Lựa chọn sách giáo khoa phải đáp ứng 2 tiêu chí lớn

Học sinh phát triển được năng lực hơn

Theo cô Trịnh Thị Hồng, Hiệu phó Trường tiểu học Đoàn Thị Điểm ở xã Kiến Thành (Đắk R’lấp), trường có 4 lớp 1 với 109 học sinh. Thời gian đầu áp dụng bộ sách mới lớp 1 cũng có phần lúng túng nhưng chỉ một thời gian ngắn, giáo viên bắt đầu bắt nhịp và nắm được cốt lõi của chương trình mới. Với tinh thần xem bộ sách là tài liệu tham khảo, quá trình giảng dạy, giáo viên đã linh động giảm tải hoặc thay thế một số nội dung, hình ảnh phù hợp hơn với năng lực học sinh.

Giáo viên thường xuyên được tập huấn, tổ chức trao đổi, chia sẻ về triển khai SGK mới đối với lớp 1

Sau những bỡ ngỡ ban đầu, học sinh cũng tiếp cận được với sách mới, phương pháp dạy mới. Điển hình như môn Tiếng Việt, trước đây học sinh học theo công nghệ thì chủ yếu nghiêng về hình thức, nay sách nghiêng về kiến thức nhiều hơn. Đối với các môn khác đều có thêm tiết trải nghiệm, học sinh rất thích thú và phát huy hết được năng lực, phẩm chất của từng em.

Theo bà Phạm Thị Hà, Trưởng Phòng Giáo dục-Đào tạo TP. Gia Nghĩa, qua thời gian hơn 1 học kỳ, cán bộ, giáo viên, nhất là giáo viên lớp 1 đã nắm được cốt lõi của việc đổi mới phương pháp dạy học phù hợp với chương trình SGK mới. Qua đánh giá của phần lớn giáo viên, cán bộ quản lý, bộ sách lớp 1 phù hợp với yêu cầu đổi mới trong giáo dục học sinh theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của từng em. Đây là lợi thế để việc triển khai chương trình SGK mới trong năm tiếp theo thuận lợi hơn.

Theo yêu cầu của Bộ Giáo dục-Đào tạo, trong năm học 2021-2022, các tỉnh, thành phố sẽ chọn một bộ SGK chung cho các khối lớp theo Luật Giáo dục mới. Vì vậy, nhằm bảo đảm chọn đúng và phù hợp với các đặc điểm, điều kiện thực tế, UBND tỉnh Đắk Nông vừa ban hành tiêu chí lựa chọn SGK trong cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh, áp dụng từ năm học 2021-2022. Trong đó, việc lựa chọn SGK phải đáp ứng được 2 tiêu chí lớn: phù hợp với đặc điểm kinh tế, xã hội của địa phương và phù hợp với điều kiện tổ chức dạy và học.

Phù hợp với đặc điểm kinh tế, xã hội của địa phương

Về tiêu chí phù hợp với đặc điểm kinh tế, xã hội của địa phương, nội dung sách phải phù hợp với giáo dục chính trị tư tưởng, truyền thống, lý tưởng, đạo đức, lối sống cho học sinh để các em thấm nhuần, tự hào với văn hóa, truyền thống cần cù, năng động, sáng tạo của người Đắk Nông. Kiến thức phải hiện đại, hội nhập khu vực và quốc tế, có giá trị liên hệ thực tiễn đời sống hàng ngày, môi trường sống của học sinh.

Sách phải phù hợp với phong tục, tập quán, lối sống, văn hóa người Việt Nam trên mọi miền đất nước, trong đó có chú trọng đến phong tục, tập quán, lối sống văn hóa của tỉnh. Nội dung sách cần đáp ứng được định hướng phát triển giáo dục và đào tạo của tỉnh, hướng đến đào tạo nguồn nhân lực phổ thông chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế và khu vực.

Sách phải khuyến khích được học sinh thực hành nghiên cứu khoa học, phát huy tính tích cực chủ động trong học tập, hình thành kỹ năng tự học, tự nghiên cứu, giáo dục gợi mở; tạo cơ hội cho học sinh trải nghiệm, phát huy tối đa khả năng sáng tạo, chiếm lĩnh và vận dụng kiến thức vào cuộc sống. Sách phải có giá thành hợp lý, phù hợp với điều kiện kinh tế của cộng đồng dân cư địa phương.

Tiết học theo chương trình SGK mới lớp 1 tại Trường tiểu học Thăng Long ở phường Nghĩa Đức (Gia Nghĩa)

Phù hợp với điều kiện tổ chức dạy và học

Về tiêu chí phù hợp với điều kiện tổ chức dạy và học, sách phải phù hợp với trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, đáp ứng mục tiêu giáo dục, có chú trọng rèn luyện kỹ năng mềm, giúp học sinh trở thành người công dân toàn cầu, sẵn sàng cho quá trình hội nhập khu vực và quốc tế.

Sách cần phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của các cơ sở giáo dục, đáp ứng tốt và phát huy thế mạnh về công nghệ thông tin và truyền thông, về vị trí địa lý, môi trường, yếu tố lịch sử của tỉnh trong tổ chức các hoạt động giáo dục.

Nội dung sách bảo đảm tính phân hóa, đáp ứng tích cực trong đổi mới hình thức tổ chức, phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá, tạo điều kiện khuyến khích cán bộ quản lý và giáo viên chủ động, sáng tạo tổ chức hoạt động giáo dục, phát huy phẩm chất, năng lực học sinh, tăng cường giáo dục kỹ năng thực hành xã hội.
Cấu trúc, nội dung SGK có tính mở, tạo cơ hội cho nhà trường, tổ, nhóm chuyên môn  và giáo viên bổ sung những nội dung và hoạt động đặc thù thích hợp, sát với thực tế địa phương; tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên, học sinh tổ chức và thực hiện các hoạt động giáo dục.

Theo ông Phan Thanh Hải, Phó Giám đốc Sở Giáo dục-Đào tạo, qua thực tế triển khai dạy SGK mới lớp 1 cho thấy, việc xác định tiêu chí ban đầu để chọn bộ sách cơ bản sát với điều kiện thực tế phát triển nói chung và của địa phương nói riêng. Trên cơ sở đó, Sở đã tham mưu UBND tỉnh ban hành tiêu chí chọn SGK các khối lớp tiếp theo, áp dụng vào năm học 2021-2022.

Sở sẽ bắt đầu triển khai các bước lựa chọn bộ sách theo quy trình, quy định như: lấy ý kiến đề xuất của các sở giáo dục; tham mưu UBND tỉnh thành lập hội đồng chọn sách cấp tỉnh… Dự kiến các bộ SGK sẽ được lựa chọn xong trước năm học mới 5 tháng.