Hướng dẫn mới về ôn tập ngữ văn thi tốt nghiệp THPT

Hướng dẫn của Bộ nhằm giúp học sinh và giáo viên ôn tập môn này theo phương thức thi mới.

Cụ thể, để làm tốt phần đọc hiểu, giáo viên cần giúp học sinh nắm được thế nào là hiểu một văn bản; các yêu cầu và hình thức kiểm tra cụ thể về đọc hiểu; lựa chọn những văn bản phù hợp với trình độ nhận thức và năng lực của học sinh để làm ngữ liệu hướng dẫn đọc hiểu; xây dựng các loại câu hỏi và hướng dẫn chấm một cách phù hợp với mục đích và đối tượng học sinh.

Các câu hỏi phần đọc hiểu tập trung vào một số khía cạnh như nội dung chính và các thông tin quan trọng của văn bản; hiểu ý nghĩa của văn bản, tên văn bản; những hiểu biết về từ ngữ, cú pháp, chấm câu, cấu trúc, thể loại văn bản; một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản và tác dụng của chúng.

Để làm tốt phần thi viết, giáo viên cần hướng dẫn học sinh biết vận dụng những kĩ năng viết đã học để tạo lập văn bản về một đề tài xã hội hoặc tác phẩm, trích đoạn văn học nào đó theo hướng mở và tích hợp trong môn và liên môn.

Giáo viên tập trung vào một số khía cạnh như tri thức về văn bản viết (kiểu loại văn bản, cấu trúc văn bản, quá trình viết), nhận thức đúng nhiệm vụ và yêu cầu của đề văn; các kĩ năng viết (đúng chính tả; ngữ pháp, viết theo phong cách ngôn ngữ viết, sử dụng từ và cấu trúc ngữ pháp trong bài viết; lập dàn ý và phát triển ý; bộc lộ quan điểm, tư duy một cách độc lập…); khả năng viết các loại văn bản phù hợp với mục đích, đối tượng, hoàn cảnh của các tình huống khác nhau (vận dụng vào thực tiễn học tập và đời sống).

Về viết nghị luận văn học, năm 2014 vẫn sử dụng ngữ liệu là tác phẩm hoặc trích đoạn nêu trong chương trình và sách giáo khoa nhưng cần đổi mới cách hỏi, cách nêu vấn đề nhằm khắc phục hiện tượng học tủ, học thuộc văn mẫu, sao chép nguyên si tài liệu. Bài viết của học sinh được đánh giá dựa vào chuẩn kĩ năng viết nói chung và chuẩn kĩ năng viết kiểu văn bản nói riêng mà đề bài yêu cầu, phù hợp với các giá trị nhân văn, những chuẩn mực đạo đức và pháp luật; không áp đặt nội dung chi tiết cần đạt.

Trước đó, ngày 1/4/2014, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố việc thay đổi cách thi môn văn trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2014. Thay vì chỉ có phần thi viết, năm nay đề văn sẽ có thêm phần đọc hiểu. Phần này dự kiến chiếm khoảng  30% đến 50% tổng số điểm.

Quyết định này của Bộ đã ngay lập tức gây hoang mang trong học sinh, giáo viên và lãnh đạo các trường, sở giáo dục. Các ý kiến đều cho rằng sự thay đổi này là đột ngột khi chỉ còn 2 tháng nữa, kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông sẽ diễn ra và kiến nghị Bộ có hướng dẫn cụ thể để giáo viên và học sinh ôn tập kịp thời.