Nét đẹp văn hóa Lễ hội đền Chiêu Trưng

Theo dòng lịch sử

Lê Khôi người làng Lam Sơn, Thụy Nguyên (nay là huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa), ông là cháu ruột của vua Lê Thái Tổ. Lê Khôi tham gia các trận đánh lớn và lập được nhiều chiến công hiển hách nên được nhà vua phong “Kỳ lân hộ vệ thượng tướng quân, Tổng quản hành quân, Nhập nội thiếu úy”.

Lễ rước tại Lễ hội đền Chiêu Trưng - Lê Khôi

Tương truyền, trong một lần Lê Khôi đem quân đánh trận ở phía Nam, ông đã đánh tan thành Đồ Bàn, bắt được vua Bí Cai. Trên đường trở về, ông đã lâm bệnh và mất vào ngày 3 tháng 5 năm Bính Dần (1446), quân sĩ hạ thuyền buồm, mai táng ông tại bến Long Ngâm, chân núi Nam Giới, nay là xã Thạch Bàn (Thạch Hà), từ đó Nhân dân trong vùng lập miếu thờ ghi nhớ công ơn của Lê Khôi.

Hằng năm, vào ngày mùng 2 đến mùng 3/5 âm lịch, Nhân dân hai huyện Thạch Hà và Lộc Hà thường tổ chức Lễ hội đền Chiêu Trưng với các hoạt động rước thuyền, các trò chơi dân gian như: đi cà kheo, đánh cờ, thả diều và đua thuyền…

Trong lễ hội, lễ rước kiệu được chuẩn bị công phu, mỗi đoàn rước có hơn 100 người. Đoàn rước đi bằng thuyền thường có 5-7 thuyền/đoàn. Thuyền của dân làng lân cận và ngư dân các nơi thường ra vào Cửa Sót và đoàn thuyền rồng thi bơi cũng tham gia đoàn rước. Sau phần lễ rước thuyền rồng trên sông Cửa Sót, diễn ra lễ tế tại đền chính nhằm tưởng nhớ, tri ân công lao danh tướng Lê Khôi và cầu mong cho quốc thái dân an.

Nét đẹp văn hóa

Lễ hội Đền Chiêu Trưng đã có lịch sử trên 500 năm và trở thành một nếp sống, nét đẹp văn hóa dân gian truyền thống, gắn bó mật thiết của người dân ở các xã vùng bãi ngang ven biển Thạch Bàn, Thạch Hải (huyện Thạch Hà) và xã Thạch Kim, Mai Phụ (huyện Lộc Hà).

Thông qua lễ hội, người dân vừa tưởng nhớ, tri ân công lao to lớn danh tướng Lê Khôi vừa cầu mong cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, làm ăn gặp nhiều thuận lợi; đồng thời cầu mong mỗi chuyến ra khơi bám biển luôn được bình an, cá mực đầy thuyền...

Địa chỉ du lịch hấp dẫn

Mặc dù địa hình diễn ra lễ hội đền Lê Khôi đi lại khó khăn (chủ yếu bằng đường bộ và đường thủy) nhưng năm nào lễ hội cũng thu hút hàng ngàn người trong và ngoài tỉnh tham gia.

Cùng với việc bảo tồn các hoạt động lễ hội đền Lê Khôi, địa phương tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật, tạo dựng không gian du lịch nhằm tạo điểm nhấn thu hút du khách. Địa phương đầu tư dự án Khu du lịch Văn - Trị theo hướng du lịch xanh, liên kết với Khu di tích đền Lê Khôi, Khu du lịch sinh thái Quỳnh Viên và bãi tắm Thạch Hải, tạo chuỗi sản phẩm du lịch chất lượng cao, với quy mô không gian du lịch mở, đa dạng hóa các loại hình dịch vụ.

Năm 2017, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa Lễ hội đền Chiêu Trưng vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, thể hiện sự trân trọng của Nhà nước đối với hoạt động lễ hội của Nhân dân vùng biển nơi này.