Hát bài chòi

Hát bài chòi, là một thú chơi tao nhã, một loại hình văn hóa nghệ thuật dân gian độc đáo có xướng ca, là món ăn tinh thần không thể thiếu ở cùng đất miền Trung, nhất là Quảng Nam.

Hô bài chòi.Ảnh tư liệu

Trải qua bao năm tháng, hội bài chòi vẫn có sức hút mãnh liệt. Bài chòi ra đời từ rất sớm. Nó bắt nguồn từ quá trình lao động sản xuất, giao thoa văn hóa giữa các vùng miền, và là sự sáng tạo nghệ thuật của người lao động. Bài chòi là một “sân chơi” của những nông dân, là nơi để nhiều người trút bao nhiêu tâm sự, bao nhiêu nỗi niềm với những mong ước có cuộc sống ấm no và yên bình.

Hát bài chòi thu hút nhiều người tham gia, đứng đầu là chị hoặc anh Hiệu.  “Anh hiệu” (là người hô hát), phải thuộc hàng trăm bài thơ, bài vè, hàng ngàn câu ca dao; phải biết hát nam, hát khách những làn điệu dân ca đặc trưng của những vùng miền xứ Quảng.

Trong câu hát của anh Hiệu, có thể bắt gặp được những lời tự sự về nhân tình thế thái, về niềm vui trong cuộc sống, bình yên trong lao động và những sinh hoạt hàng ngày, ca ngợi tình làng nghĩa xóm, cách đối nhân xử thế... hay phê phán những thói hư tật xấu ở đời. Trò chơi từ 5 đến 7 phút. Mỗi thẻ bài gồm có 3 từ.
Người ta dùng bộ bài Tam Cúc 27 cặp, đem mỗi lá bài dán vào một thẻ tre. Bộ bài chia ra làm đôi: một nửa bỏ vào ống do người hô Hiệu giữ, một nửa đem phân phối cho 9 chòi, mỗi chòi 3 lá. Lúc vào cuộc, anh Hiệu rút bài trong ống ra, hô lên, chòi nào trúng lá ấy thì gọi hiệu đem lại. Khi có một chòi trúng đến lá thứ 3 là xong một ván.

Hội bài chòi không chỉ là sân chơi, mà đó còn là nơi giao duyên để trai gái gặp gỡ, đối đáp và nên vợ chồng.
Mùa xuân đến, bài chòi luôn là sự lựa chọn của nhiều người từ già đến trẻ. Những khúc hát ru, những bài thơ có trong hội bài chòi luôn cất lên bên vành nôi để nuôi dưỡng những tâm hồn trẻ thơ. Và chúng tôi lớn lên, được nuôi dưỡng tâm hồn từ những khúc hát, những “nghệ sĩ” trong hội bài chòi.