Độc đáo lễ hội mừng lúa sinh trưởng của người Mạ

Nguyễn Hồng (g/t)| 19/08/2022 08:09

Cứ mỗi mùa thu đến, vào cuối tháng 8 hoặc đầu tháng 9 dương lịch, người Mạ ở Đắk Nông lại tổ chức lễ hội mừng lúa sinh trưởng (Yô Mir). Đây là một trong những lễ hội quan trọng trong nông nghiệp của đồng bào Mạ, thường được tổ chức với mục đích xua đuổi sâu bọ và thú dữ để mùa màng luôn tươi tốt, cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

ADQuảng cáo

Quan niệm tâm linh

Trong số những vị thần có vị trí quan trọng trong đời sống tín ngưỡng của các dân tộc ở Đắk Nông thì thần lúa luôn là một vị thần được người dân trọng vọng, tôn sùng. Để tỏ lòng thành kính với vị thần nông nghiệp này, đồng bào Mạ đã tổ chức lễ hội mừng lúa sinh trưởng.

Theo quan niệm của người Mạ, cây lúa có hồn, nhưng hồn lúa lại không trú ngụ ở trong thân cây. Khi cây lúa lớn lên, bắt đầu đơm bông kết hạt thì cần phải làm lễ để “gọi hồn lúa về”, giúp cho vụ mùa này lúa được chắc hạt bội thu…

Người Mạ cho rằng, muốn cho cây trồng trên rẫy sinh trưởng và phát triển tốt, người trong làng phải bầu ra một người giữ rừng là một chàng trai khỏe mạnh, chuyên đến thăm nương rẫy của bà con trong bon và cùng với già làng tổ chức các lễ hội nông nghiệp trong năm. Để làm được điều đó, người giữ rừng không ăn thịt mỡ, da các con vật, đầu cá... Nếu vi phạm, nương rẫy sẽ bị cạn khô và cây lúa sẽ không có hạt.

Đồng bào Mạ biểu diễn văn nghệ trong lễ hội

ADQuảng cáo

Lễ vật cúng mừng lúa sinh trưởng

Lễ vật gồm một con dê, một con heo, một con gà, một con vịt do người dân trong bon đóng góp. Phần lễ được bắt đầu bằng việc già làng cùng người giữ rừng năm đó dắt dê đi từng đám rẫy của bon. Đi đến rẫy nhà nào thì nhà ấy có trách nhiệm đón tiếp và chuẩn bị lễ vật làm lễ cho cây lúa: một con gà và một ché rượu cần. Già làng tiến hành cắt tiết các con vật hiến tế và bôi lên cây nêu, cắt một ít lông dê kẹp vào cây nêu. Cây nêu trong lễ mừng lúa sinh trưởng thường được làm bằng nứa nhỏ, cao gần 2m, dựng gần chòi rẫy cùng với mâm cơm trứng gà, chén đựng máu vật hiến tế... Đó là nơi dành cho các thần về dự lễ và trông coi lúa, là nơi trú ngụ của hồn lúa. Vì vậy, những cây lúa ở đó sẽ được tuốt sau cùng, khi làm lễ mừng lúa mới thì họ mới lấy rơm đó về nhà và được kẹp bên cạnh kho lúa của gia đình.

Tiến hành nghi thức

Sau khi đi khắp các rẫy trong làng thì lễ mừng lúa sinh trưởng được tổ chức ở bãi đất trống của làng. Già làng tiến hành cắt tiết dê, tiết các con vật bôi lên cây nêu để cầu cho mùa màng tươi tốt, bôi lên trán những người trong làng dưới sự chứng kiến của thần linh để xua đuổi bệnh tật, mang lại sự bình an, hạnh phúc. Lời khấn của già làng trong lễ mừng lúa sinh trưởng có nội dung là mời tất cả các thần về dự lễ nhằm tạ ơn cũng như gửi gắm các thần trông coi cây lúa, xua đuổi thú rừng, chim muông và gọi hồn lúa về. Bởi từ ngày tỉa hạt cho đến thời điểm làm lễ mừng lúa sinh trưởng, hồn lúa không trú ngụ trong thân cây lúa mà trú ngụ ở đâu đó, không ai biết được. Tháng 8, tháng 9, cây lúa đã lớn, bắt đầu đơm bông kết trái nên người dân phải tổ chức lễ hội này để gọi hồn lúa về cho cây lúa phát triển tốt, chắc hạt.

Buổi lễ diễn ra, từng hồi chiêng dồn dập như mời gọi mọi người đến tận hưởng không khí thiêng liêng nhưng ấm áp, bình dị của cộng đồng. Người già say sưa uống rượu cần, kể chuyện bên cây nêu, nam nữ nắm tay nhau nhảy múa nhịp nhàng, trẻ em hiếu kỳ, thích thú đứng ngắm cây nêu... Tiếng hát múa, chiêng ngân, reo hò, những lời chúc nhau vang động một vùng rừng núi.

ADQuảng cáo
(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
Độc đáo lễ hội mừng lúa sinh trưởng của người Mạ
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO