Dấu ấn Cách mạng tháng Tám qua những hiện vật lịch sử

Trong số hàng nghìn hình ảnh, tài liệu hiện vật ghi lại không khí hào hùng của cuộc Cách mạng tháng Tám đang được lưu giữ tại Bảo tàng lịch sử Quốc gia Việt Nam, sưu tập truyền đơn thời kỳ Cách mạng tháng Tám năm 1945 và bộ sưu tập 90 tờ báo cách mạng 1925-1945 là một phần hiện vật quý, phản ánh báo chí cách mạng giai đoạn này góp phần quan trọng trong việc tuyên truyền chủ nghĩa yêu nước; tập hợp và củng cố các lực lượng cách mạng đứng lên giành chính quyền, tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 thắng lợi, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Báo Cờ Giải Phóng, Cơ quan tuyên truyền cổ động Trung ương của Đảng Cộng sản Đông Dương. Số 2, ngày 26/8/1943

Qua các tờ báo được lưu giữ tại bảo tàng như: Tạp chí Đỏ, Tranh đấu, Dân cày, Việt Nam Độc Lập, Cờ Giải Phóng, Cứu Quốc... đã cho thấy, ngoài các tờ báo của Trung ương Đảng, các tổ chức đoàn thể ở hầu hết các địa phương thời kỳ đó đều bí mật xuất bản báo. Các tờ báo này đã trở thành một mặt trận đấu tranh sắc bén, đáp ứng kịp thời những yêu cầu của cán bộ đảng viên và các hội viên cứu quốc trong cao trào đấu tranh cách mạng.

Bên cạnh sưu tập báo chí cách mạng, nhiều hiện vật quý, văn bản gốc của sự kiện lịch sử Cách mạng tháng Tám năm 1945 cũng đang được lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia như Nghị quyết Ðại hội Quốc dân, Quân lệnh của Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc, con dấu của Tổng Bộ Việt Minh năm 1944-1945; con dấu của Kỳ bộ Việt Minh Bắc Kỳ 1941-1945… Đây cũng là những hình ảnh, hiện vật thể hiện sự chuẩn bị về mọi mặt của Mặt trận Việt Minh cho cuộc khởi nghĩa giành chính quyền năm 1945 của dân tộc.

Tại các bảo tàng lịch sử, quân sự ở nước ta, dấu ấn của sự kiện Cách mạng tháng Tám còn được thể hiện ở hình ảnh, hiện vật khắc họa sinh động, trung thực cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945, trong đó nêu bật vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc.

Trong phần hiện vật về Cách mạng tháng Tám tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam, bộ Kèn đội quân nhạc và bản Quốc ca của nhạc sĩ Văn Cao là hiện vật vô cùng giá trị. Những chiếc kèn đồng này, Ban nhạc Vệ quốc đoàn đã thu được từ đội nhạc kèn của quân Pháp tại Hà Nội. Ngày 2/9/1945, bộ kèn đồng này hòa cùng bài hát "Tiến quân ca" đã vang lên trong ngày Bác Hồ đọc Bản Tuyên ngôn độc lập trước toàn thể quốc dân đồng bào, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Bộ kèn đồng đã được sử dụng cử hành trong Lễ chào cờ tại Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945.

71 năm đã qua nhưng những chứng tích của cuộc tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám 1945 và Quốc khánh 2/9 vẫn còn vang mãi. Trong những ngày mùa thu lịch sử, những tài liệu, hiện vật được trưng bày tại các bảo tàng góp phần khơi dậy niềm tự hào dân tộc của các thế hệ người Việt Nam, đặc biệt là đối với các thế hệ trẻ về truyền thống lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.