Tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước chậm dần qua các năm

Đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Nông Nguyễn Trường Giang thảo luận về thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước

Theo đại biểu Nguyễn Trường Giang, cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước là một trong những nội dung nằm trong chương trình tái cơ cấu nền kinh tế gắn với mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Trong những năm qua, công tác cơ cấu lại, sắp xếp, đổi mới, cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước, thoái vốn Nhà nước đã đạt được những kết quả quan trọng. Cơ chế, chính sách về đổi mới tổ chức, quản lý, sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước đã được ban hành, sửa đổi, bổ sung khá đồng bộ và đầy đủ. Các doanh nghiệp Nhà nước được cơ cấu lại đã tập trung hơn vào những ngành, lĩnh vực quan trọng để đảm đương vai trò, nhiệm vụ nòng cốt trong việc điều tiết ổn định kinh tế vĩ mô. Hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước sau cổ phần hóa được nâng lên.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, còn một số tồn tại hạn chế đã mà nhiều báo cáo của Chính phủ đã chỉ ra. Cụ thể, việc phê duyệt phương án cơ cấu lại doanh nghiệp Nhà nước ở một số bộ, ngành, địa phương còn chậm, chưa hoàn thành kế hoạch thoái vốn, cổ phần hóa theo đúng kế hoạch. Một số doanh nghiệp quá trình cổ phần hóa còn giữ cổ phần chi phối ở nhiều ngành, lĩnh vực mà Nhà nước không cần nắm giữ 100% vốn hoặc giữ cổ phần chi phối, đặc biệt là tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước. Việc xây dựng và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án sử dụng đất theo quy định của pháp luật trước khi quyết định cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước còn chậm, hoặc vi phạm. Việc thực hiện các quyền, trách nhiệm, nghĩa vụ của chủ sở hữu Nhà nước tại một số doanh nghiệp chưa hiệu quả. Qua theo dõi, cho thấy tiến độ, số lượng doanh nghiệp cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước chậm dần đều qua các năm, không đạt kế hoạch đề ra. Đơn cử như năm 2018, cả nước phải cổ phần hóa 64 doanh nghiệp nhưng trên thực tế chỉ đạt 17% với 12 doanh nghiệp hoàn thành; 35 doanh nghiệp đề nghị chuyển sang hoàn thành vào năm 2019, chiếm 55%; 12 doanh nghiệp đề nghị chuyển sang năm 2020, chiếm 23% và 6 doanh nghiệp không báo cáo thời gian dự kiến hoàn thành.

Theo đại biểu Nguyễn Trường Giang, những hạn chế trên trước hết là do nguyên nhân khách quan tồn tại đã lâu chưa được tháo gỡ. Nhiều doanh nghiệp cổ phần hóa có quy mô lớn, quản lý nhiều tài sản Nhà nước nên việc xác định giá trị doanh nghiệp gặp khó khăn. Một số quy định mới về cổ phần hóa được ban hành chặt chẽ hơn, thời gian hoàn thiện kéo dài ảnh hưởng đến phương án sử dụng đất sau cổ phần hóa. Công tác xác định tài sản giá trị doanh nghiệp bảo đảm tối đa lợi ích của Nhà nước dẫn đến quy trình, thời gian thực hiện kéo dài hơn. Các quy định về cổ phần hóa chưa xử lý triệt để dẫn đến thời gian cổ phần hóa kéo dài, không hoàn thành kế hoạch được giao. Ngoài ra, còn có nguyên nhân chủ quan đó là kỷ cương, kỷ luật trong việc thực thi chính sách pháp luật chưa nghiêm. Nhiều cấp, nhiều ngành chưa tích cực, chủ động triển khai nhiệm vụ. Đặc biệt, vẫn còn tình trạng lợi ích nhóm, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong cơ cấu lại cổ phần hóa doanh nghiệp, thoái vốn Nhà nước, gây bức xúc trong dư luận. Kỷ luật chấp hành chỉ đạo của cấp trên, của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ của một số cá nhân, tổ chức chưa được thực hiện nghiêm.

Video:Đại biểu Nguyễn Trường Giang nêu một số tồn tại trong thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước thời gian qua

Đại biểu Nguyễn Trường Giang nhấn mạnh: Những hạn chế trên đã làm giảm lòng tin, ảnh hưởng đến nhà đầu tư nước ngoài khi tham gia cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước, làm chậm quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước, thoái vốn Nhà nước. Vì vậy, Chính phủ cần tiếp tục chỉ đạo đẩy nhanh tiến trình cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước tại doanh nghiệp Nhà nước theo kế hoạch đã đề ra. Công khai, minh bạch, khẩn trương thực hiện giá trị doanh nghiệp; có lộ trình, thời gian cụ thể để cổ phần hóa, thoái vốn. Chính phủ cũng cần có hình thức xử lý kỷ luật nghiêm minh với những tổ chức, cá nhân cố tình trì hoãn quá trình cổ phần hóa cũng như cơ quan, tổ chức, cá nhân lợi dụng quyền hạn can thiệp trái pháp luật vào quá trình cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước.