Một số vấn đề cần chú ý trong quá trình tổ chức đại hội đảng bộ cơ sở

Phát huy trí tuệ tập thể, xây dựng văn kiện có chất lượng

Văn kiện của cấp ủy trình đại hội đảng bộ gồm hai báo cáo chủ yếu: Báo cáo chính trị của đảng bộ và Báo cáo kiểm điểm của cấp ủy trong nhiệm kỳ. Điểm lại quá trình chuẩn bị văn kiện của các đảng bộ tổ chức đại hội điểm trong thời gian qua cho thấy có mấy điểm cần rút kinh nghiệm như sau:

Một là, phần đánh giá kết quả thực hiện nghị quyết nhiệm kỳ 2010 – 2015 cần tập trung đánh giá kết quả lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghị quyết; đúc rút cho được những bài học kinh nghiệm trong thực tiễn công tác lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị trung tâm và công tác xây dựng Đảng; Gắn kiểm điểm việc lãnh đạo thực hiện các nhiệm vụ chính trị của đảng bộ với thực hiện Điều lệ Đảng, các nghị quyết của Trung ương, nhất là Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI về xây dựng Đảng và việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.

Tránh tình trạng khá phổ biến là liệt kê, thống kê các số liệu cụ thể trên tất cả các lĩnh vực, giống như một báo cáo tổng kết 5 năm. Cách trình bày này vừa không đúng trọng tâm, vừa dàn trải, không làm rõ được vai trò lãnh đạo của đảng bộ.

Hai là, phải đánh giá và dự báo đúng tình hình, thấy rõ những thuận lợi, khó khăn để xác định chủ trương, giải pháp thiết thực, bám sát định hướng của cấp trên và thực tiễn cơ sở. Phần dự báo tình hình, nhân tố tác động phải gắn với thực trạng của từng đảng bộ, để đưa ra những dự báo có tính vĩ mô, chung chung. Không ít đảng bộ lấy “tình hình trong nước, tình hình quốc tế” để dự báo; phần đặc điểm tình hình, dự báo tác động đề cập đến những vấn đề vĩ mô, không gắn với đặc thù của đảng bộ. Làm như thế vừa dàn trải, vừa không đúng tình hình thực tiễn. Không có dự báo chính xác thì không thể đề ra phương hướng, nhiệm vụ khả thi.

Ba là, phải xác định được các giải pháp mang tính đột phá trong nhiệm kỳ tới. Những giải pháp đột phá này cũng chính là chủ đề của đại hội. Các giải pháp phải vừa có tính toàn diện, dài hơi, đón trước cơ hội; vừa gắn với nhiệm vụ chính trị của đảng bộ. Trên cơ sở chủ trương lãnh đạo tổng thể, toàn diện, cần xác định thế mạnh và những mũi nhọn, công việc trọng yếu để tập trung đột phá, bứt phá. Tránh tình trạng lý luận chung chung “nâng cao”, “tăng cường”, v.v…

Thực tiễn vừa qua cho thấy, không ít đảng bộ còn lúng lúng trong việc xác định chủ đề, nhiệm vụ trọng tâm. Có đảng bộ cấp xã nhưng lại xác định chủ đề của đại hội là “Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, quản lý điều hành của nhà nước…”; có đảng bộ lại xác định “Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của cả hệ thống chính trị…”. Cá biệt còn có đảng bộ nhầm lẫn giữa tỷ trọng nguồn thu với tỷ trọng cơ cấu kinh tế khi xác định cơ cấu kinh tế của địa phương là: Công nghiệp, thương mại và dịch vụ - nông nghiệp – thu nhập khác.

Cần xác định từ 2 đến 3 vấn đề cần tập trung giải quyết trong nhiệm kỳ, lấy đó làm mũi nhọn, đột phá. Tránh tình trạng như một số đảng bộ xác định mũi nhọn “toàn diện”, không rõ đâu là khâu cần tập trung, đột phá.

Thứ tư là, cần xác định rõ yêu cầu đối với báo cáo kiểm điểm của cấp ủy để có cách trình bày phù hợp. Tránh tình trạng nội dung kiểm điểm của cấp ủy ở một số nơi còn trùng lắp với nội dung báo cáo chính trị; hoặc chưa kiểm điểm rõ trách nhiệm của cấp ủy, chưa thẳng thắn tự phê bình và phê bình, nêu ưu điểm nhiều, khuyết điểm ít hoặc không có địa chỉ cụ thể. Báo cáo kiểm điểm của ban chấp hành yêu cầu cần đánh giá sâu về vai trò, trách nhiệm của cấp ủy trong việc tổ chức điều hành, triển khai thực hiện nghị quyết của cấp mình, các nghị quyết, chỉ thị của cấp trên; rút ra bài học kinh nghiệm cụ thể để cấp ủy khóa mới có biện pháp khắc phục hạn chế, khuyết điểm.

Thứ năm là, phát huy tinh thần trách nhiệm của đảng viên, tạo không khí dân chủ, sôi nổi trong đảng bộ trong quá trình chuẩn bị, lấy ý kiến đóng góp vào dự thảo văn kiện; trong đó trọng tâm là việc bàn các nhiệm vụ trọng tâm, giải pháp đột phá của đảng bộ trong nhiệm kỳ tới; gắn với đóng góp ý kiến vào dự thảo các văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng và dự thảo văn kiện đại hội đảng bộ cấp trên trực tiếp. Báo cáo chính trị cần tập hợp được trí tuệ của các cấp ủy viên, tổ chức đảng trực thuộc, ý kiến của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân.

Xây dựng được văn kiện có chất lượng, chính là bước khởi đầu quan trọng để đảng bộ thực hiện nhiệm vụ lãnh đạo chính trị của mình. “Cần chỉ đạo toàn diện các nội dung, khắc phục tình trạng quá chú trọng vào công tác nhân sự, xem nhẹ việc chuẩn bị báo cáo chính trị của cấp mình và thảo luận, tham gia đóng góp ý kiến vào các dự thảo văn kiện cấp trên” như chỉ đạo của đồng chí Trần Phương, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy tại Hội nghị sơ kết rút kinh nghiệm công tác tổ chức đại hội điểm cấp cơ sở nhiệm kỳ 2015-2020.

Dân chủ, lắng nghe ý kiến của đảng viên trong công tác nhân sự

Quá trình tổ chức các đại hội điểm cho thấy, về cơ bản các đảng bộ đã triển khai công tác nhân sự trước, trong đại hội thực hiện theo hướng dẫn của cấp ủy cấp trên. Công tác bầu cử được tiến hành theo đúng Quy chế bầu cử trong Đảng.

Danh sách nhân sự do cấp ủy khóa cũ chuẩn bị được đại hội thống nhất cao, trong đại hội không có ứng cử, đề cử thêm, kết quả bầu cử cấp ủy và các chức danh cấp ủy đạt số phiếu cao. Trình độ học vấn, chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị của cấp ủy được nâng lên một bước; độ tuổi bình quân của cấp ủy giảm so với nhiệm kỳ trước, tuổi trẻ, nữ, dân tộc được cơ cấu một cách hợp lý, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy đảng và tổ chức cơ sở đảng trong tình hình, điều kiện mới.

Bên cạnh đó, quá trình chuẩn bị nhân sự cho cấp ủy cũng bộc lộ những hạn chế cần được cấp ủy các đảng bộ chuẩn bị triển khai đại hội trong thời gian tới rút kinh nghiệm:

Trước hết, cấp ủy đương nhiệm cần phải quán triệt đầy đủ các yêu cầu về công tác nhân sự theo Hướng dẫn số 26-HD/BTCTW ngày 18/8/2014 của Ban Tổ chức Trung ương và Hướng dẫn số 13-HD/BTC, ngày 10/9/2014 của Ban Tổ chức Tỉnh ủy.

Nguyên tắc xuyên suốt là phải tiến hành đúng nguyên tắc, quy trình, công tâm, khách quan; phát huy dân chủ, trí tuệ của tập thể cấp ủy và cán bộ, đảng viên; chống tư tưởng cá nhân, cục bộ, thiếu tính xây dựng hoặc nể nang, né tránh, ngại va chạm; nhân sự cấp ủy phải gắn với nhân sự chuẩn bị cho các chức danh lãnh đạo HĐND, UBND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021. Đối với các đảng bộ cấp xã, cần chú ý tăng tỷ lệ cấp ủy viên là chi ủy chi bộ khu dân cư, cán bộ, công chức cấp xã tham gia cấp ủy và các chức danh cấp ủy, phải đảm bảo tiêu chuẩn chức danh cán bộ theo Quy định tiêu chuẩn chức danh cán bộ.

Thứ hai, trong quá trình chuẩn bị nhân sự, cấp ủy cấp trên và cấp ủy đương nhiệm cần chú trọng công tác nắm bắt dư luận, lắng nghe ý kiến từ cơ sở và làm tốt công tác tư tưởng trong đảng viên, quần chúng về nhân sự; có thể mở rộng quy trình lấy phiếu tín nhiệm cấp ủy khóa mới tới đảng viên trong đảng bộ; thẩm tra và kết luận rõ ràng đối với những trường hợp có dư luận phản ảnh hoặc đơn thư khiếu nại, tố cáo liên quan đến nhân sự cấp ủy.

Thứ ba là phát huy dân chủ, thực hiện tốt việc ứng cử, đề cử tại đại hội để tăng thêm số dư khi bầu ban chấp hành, bầu ban thường vụ. Cần khắc phục tình trạng phần ứng cử, đề cử, tại đại hội nhiều chi, đảng bộ thực hiện còn mang tính hình thức, chưa dành thời gian thỏa đáng để đại hội phát huy dân chủ nghiên cứu, trao đổi, thực hiện tốt việc ứng cử, đề cử tại đại hội dẫn đến đại biểu dự đại hội hiểu sai về tỷ lệ số dư khi bầu ban chấp hành, bầu ban thường vụ.

Công tác nhân sự đại hội Đảng không chỉ là công việc của Đảng, mà đó còn là sự quan tâm, kỳ vọng của nhân dân, mong muốn các tổ chức của Đảng sáng suốt lựa chọn được những người xứng đáng, đảm đương các vị trí trong hệ thống chính trị các cấp. Lựa chọn được đội ngũ cấp ủy có tâm, có tầm, được sự tín nhiệm cao của đảng bộ chính là nhân tố quyết định đến sự thành công trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ do đại hội đề ra, góp phần thực hiện thắng lợi nghị quyết đại hội đảng bộ cấp trên.