Hà Nội gương mẫu đi đầu, xứng đáng là “trái tim” của cả nước

Ngày 10/10/1954 đi vào lịch sử, không chỉ là mốc son đánh dấu sự thắng lợi của một dân tộc nhỏ bé trước một thế lực thực dân xâm lược hàng đầu thế giới, mà còn mở ra thời kỳ mới của thời đại Hồ Chí Minh trong tiến trình phát triển của Thăng Long - Hà Nội. Sau ngày Thủ đô giải phóng, quân và dân Hà Nội bắt đầu xây dựng cuộc sống mới với rất nhiều khó khăn do hậu quả của chế độ cũ để lại.

Từ năm 1954 đến năm 1964, Hà Nội tiến hành khôi phục, cải tạo, phát triển kinh tế - xã hội - văn hóa với tinh thần tự lực, tự cường, cần cù, sáng tạo. Hà Nội đã xóa bỏ các tệ nạn xã hội của một đô thị bị thực dân chiếm đóng; xóa bỏ tàn tích của chế độ bóc lột; cải tạo công thương nghiệp tư bản tư doanh. Ðến năm 1965, Hà Nội đã trở thành một trung tâm công nghiệp lớn của miền Bắc xã hội chủ nghĩa. Sự nghiệp văn hóa, giáo dục, y tế phát triển vượt bậc..., đời sống nhân dân được cải thiện, nạn mù chữ được xóa hoàn toàn.

Từ năm 1965 đến năm 1975, Hà Nội vừa tích cực sản xuất, xây dựng Thủ đô, vừa hết lòng chi viện cho miền Nam ruột thịt; đồng thời, trực tiếp chiến đấu và đánh thắng hai cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân của đế quốc Mỹ. Với tinh thần "Không có gì quý hơn độc lập tự do", quân dân Hà Nội đã chiến đấu cực kỳ anh dũng, sáng tạo; làm tốt công tác phòng không sơ tán, giữ gìn trật tự trị an; duy trì đời sống kinh tế - văn hóa - xã hội.

Ðặc biệt, 12 ngày đêm cuối tháng 12/1972, Hà Nội đã gan dạ, kiên cường cùng với các quân, binh chủng và các tỉnh, thành phố, lập nên kỳ tích "Ðiện Biên Phủ trên không", bắn rơi 30 máy bay, trong đó có 23 chiếc B52, hai chiếc F111, bắt sống nhiều giặc lái. Chiến thắng này đã góp phần quan trọng vào thắng lợi của cuộc đàm phán tại Pa-ri, buộc đế quốc Mỹ phải rút hết quân về nước, tạo bước chuyển quan trọng và kết thúc bằng chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, mở trang sử mới trong lịch sử phát triển của dân tộc Việt Nam.

Từ năm 1975 đến 1985, Hà Nội cùng cả nước bước vào giai đoạn khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội. Ðất nước lại đứng trước những thử thách mới rất gay gắt, vừa lâm vào khủng hoảng kinh tế - xã hội, vừa bị các thế lực thù địch ra sức chống phá, bao vây, cấm vận.

Sự nghiệp đổi mới do Ðảng ta khởi xướng và lãnh đạo từ Ðại hội VI, tháng 12/1986, đã tạo ra bước ngoặt lớn cho đất nước và Thủ đô. Vận dụng sáng tạo vào thực tế địa phương, Ðảng bộ Hà Nội đã cùng cả nước quyết tâm đổi mới tư duy, từng bước xóa bỏ cơ chế quản lý kinh tế tập trung quan liêu bao cấp; khơi dậy sức mạnh của các thành phần kinh tế, các nguồn lực trong nhân dân. Nhờ đó, kinh tế Thủ đô đã vượt qua suy thoái, liên tục tăng trưởng ở mức cao, bình quân 9,5%/năm. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa, từng bước hiện đại.

Từ ngày 1/8/2008, Hà Nội được điều chỉnh, mở rộng địa giới hành chính. Ðây là quyết định có ý nghĩa lịch sử của Ðảng và Nhà nước, nhằm đáp ứng yêu cầu xây dựng và phát triển Thủ đô trong thời kỳ mới; tạo điều kiện để Hà Nội phát triển bền vững, lâu dài. Sáu năm qua, kinh tế Thủ đô tiếp tục tăng trưởng, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, ngày càng khẳng định vai trò trung tâm lớn về kinh tế của cả nước.

Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) chiếm 10% cả nước; tốc độ phát triển bình quân đạt hơn 9,5%, cao hơn 1,5 lần mức bình quân chung cả nước. Thu ngân sách tăng hơn 2,8 lần trước khi hợp nhất, bình quân tăng 19%/năm và chiếm hơn 20% tổng thu ngân sách cả nước, từ 57 nghìn tỷ đồng năm 2007 tăng lên hơn 163 nghìn tỷ đồng năm 2013. Thu nhập bình quân đầu người năm 2013 đạt 52,3 triệu đồng.

Công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý đô thị, phát triển hạ tầng kỹ thuật và xã hội, xây dựng nông thôn mới được triển khai tích cực; diện mạo Thủ đô xanh, văn hiến, văn minh, hiện đại từng bước trở thành hiện thực. Thành phố đã xây mới 12,6 triệu m2 nhà ở, triển khai nhiều dự án xây dựng khu đô thị mới. Đầu tư hơn 60 nghìn tỷ đồng cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Cải tạo, xây mới hơn 4.000 km đường giao thông trên địa bàn các huyện.

Bộ mặt nông thôn Thủ đô có nhiều khởi sắc, đời sống nông dân được cải thiện rõ rệt, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa nông thôn và đô thị. Văn hóa - xã hội tiếp tục phát triển, an sinh xã hội được bảo đảm. Chỉ số cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin; giảm ùn tắc và tai nạn giao thông... của thành phố thường xuyên nằm trong nhóm đứng đầu cả nước.

Một góc Hà Nội hôm nay. Ảnh: Quan Tiễn

Chặng đường 60 năm chiến đấu, xây dựng và phát triển trong thời đại Hồ Chí Minh cũng là thời kỳ Thủ đô Hà Nội tròn 1000 năm tuổi. Từ Thành Ðại La chu vi khoảng 6 km, với hơn 5.000 nếp nhà cách đây 1000 năm, đến ngày giải phóng khỏi sự chiếm đóng của thực dân Pháp, Thủ đô Hà Nội có diện tích 152,2 km2, chỉ có 36 tuyến phố nội thành, bốn huyện ngoại thành, dân số 437 nghìn người.

Qua 60 năm, Hà Nội bốn lần điều chỉnh địa giới hành chính vào các năm 1961, 1978, 1991 và 2008. Hà Nội hôm nay có diện tích 3.328 km2, lớn hơn ba lần trước khi mở rộng; dân số hơn bảy triệu người; với 30 đơn vị hành chính quận, huyện, thị xã và 584 xã, phường, thị trấn; chiếm 1% diện tích cả nước và 7,6% dân số cả nước. Ðảng bộ Hà Nội có hơn 380 nghìn đảng viên, gần bằng một phần mười tổng số đảng viên toàn Ðảng, với 60 đảng bộ trực thuộc và 2.945 đảng bộ cơ sở.

Bước sang thiên niên kỷ mới, Thủ đô Hà Nội càng khởi sắc và lớn lên từng ngày. Sự phát triển của Hà Nội nghìn năm văn hiến luôn thể hiện tinh hoa và sức mạnh dân tộc. Đồng thời gương mẫu đi đầu, xứng đáng là “trái tim” của cả nước. Sự phát triển vững vàng và uy tín ngày càng cao của Hà Nội 60 năm qua chính là sự hội tụ sức mạnh của thời đại Hồ Chí Minh, sự hội tụ ý chí vươn lên mạnh mẽ của dân tộc.