Tập trung xử lý vướng mắc trong thu hồi đất khai thác bô xít

Hội đồng thẩm định của UBND xã Đắk Wer tập trung xác định chính xác thời điểm người dân xây dựng nhà để đề nghị đền bù

Theo kế hoạch, từ nay đến cuối năm, Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Đắk R’lấp sẽ chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành các thủ tục kiểm kê nhà cửa, cây trồng, vật kiến trúc và tiến hành thu hồi 135 ha đất tại hai xã Nghĩa Thắng và Đắk Wer. Đây là diện tích đất sẽ được bàn giao cho Công ty Nhôm Đắk Nông-TKV (Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam) khai thác bô xít để sản xuất alumin.

Nhìn chung, người dân tại các xã trên đã đồng thuận với chủ trương thu hồi đất của địa phương và công ty. Vướng mắc lớn nhất hiện nay là các hộ dân kiến nghị ngành chức năng xem xét thu hồi toàn bộ diện tích đất, thay vì chỉ thu hồi theo quy hoạch đã được phê duyệt bởi diện tích còn lại quá nhỏ, không đủ để canh tác, sinh sống và điều kiện đi lại cũng khó khăn. Thêm nữa, người dân cũng kiến nghị đẩy nhanh việc xây dựng nhà tái định cư và có cơ chế linh hoạt cho các hộ bị thu hồi đất nhưng không có nhu cầu nhận đất tái định cư.

Theo Trung tâm Phát triển Quỹ đất huyện Đắk R’lấp, ngoài 135 ha đất dự kiến thu hồi theo quy hoạch đã được phê duyệt, hiện tổng số đất người dân đề nghị thu hồi “nốt” gần 30 ha. Ngành chức năng đang tổng hợp và trình cấp có thẩm quyền xem xét. Việc thu hồi thêm cũng phát sinh chi phí khoảng 25 tỷ đồng. Trong khi diện tích người dân đề nghị thu hồi bổ sung không có trữ lượng bô xít đủ lớn, đủ chất lượng để khai thác.

Bên cạnh đó, công tác giải phóng mặt bằng cũng chậm hơn dự kiến do việc xác định thời điểm xây dựng nhà cửa, vật kiến trúc gặp nhiều vướng mắc. Nguyên do là hầu hết đất đai thuộc diện thu hồi đều có nhà cửa, vật kiến trúc, cây trồng của người dân nên việc kiểm kê mất rất nhiều thời gian. Ông Nguyễn Hồng Quân, Chủ tịch UBND xã Đắk Wer cho biết: Xã vừa họp thẩm định thời điểm xây dựng nhà và vật kiến trúc và đang hoàn tất hồ sơ để công khai trước nhân dân. Dự kiến, xã sẽ tập trung và hoàn thành việc này trong tháng 10/2018.

Nhiều hộ dân thôn 13, xã Đắk Wer mong muốn các ngành chức năng sẽ thu hồi toàn bộ diện tích đất đang canh tác

Được biết, bên cạnh việc kiểm kê mất nhiều thời gian, chính quyền địa phương cũng lúng túng với các trường hợp người dân xây dựng nhà kiên cố theo chủ trương xây dựng nông thôn mới. Đắk Wer mới được công nhận xã nông thôn mới năm 2018, nhưng theo quy định phải áp giá đền bù thấp do xây dựng nhà sau thời điểm công bố quy hoạch (nông thôn mới 2014). UBND xã sẽ tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng của huyện thẩm định các công trình kiến trúc một cách khoa học, khách quan và chính xác để tiến hành đền bù đúng, đủ cho người dân. Qua đó, mới có điều kiện bàn giao mặt bằng kịp thời cho Công ty Nhôm Đắk Nông-TKV.

Ông Mai Chiến Thắng, Phó Giám đốc Công ty Nhôm Đắk Nông-TKV cho biết, công ty mong muốn các cấp có thẩm quyền sớm xác định thời điểm xây dựng nhà cũng như các vướng mắc trong quá trình giải phóng mặt bằng, để đơn vị tiến hành các thủ tục giải ngân cho các hộ dân. Nếu công tác giải phóng mặt bằng chậm trễ sẽ ảnh hưởng đến quá trình khai thác bô xít và tiến độ, định mức sản xuất alumin thành phẩm. Về những kiến nghị của người dân trong việc thu hồi những diện tích đất còn lại, sau khi xác minh lại thực địa, nếu diện tích đất canh tác nào của người dân không còn đường đi, không có nước, điều kiện sản xuất khó khăn thì công ty sẽ thu hồi luôn. Còn đối với những diện tích đất xung quanh dự án đã được phê chuẩn thu hồi, công ty sẽ rất khó giải phóng đền bù vì quy định không cho phép. Về phía công ty, bên cạnh làm đúng theo các quy định của UBND tỉnh, Bộ Tài nguyên - Môi trường trong thu hồi đất, chúng tôi cũng sẽ phối hợp với các ngành chức năng, chính quyền địa phương tìm các phương án có lợi nhất cho người dân trong vùng dự án, nhất là những hộ trong diện bị thu hồi, giải tỏa đất.

Dự kiến giai đoạn 2019 – 2024, theo quy hoạch được phê duyệt, các ngành chức năng sẽ thu hồi thêm gần 600 ha đất tại huyện Đắk R’lấp để khai thác quặng bô xít. Các vấn đề về tái định cư, thu hồi thêm đất ngoài quy hoạch, cũng như việc kiểm kê, áp giá đền bù cần được thực hiện linh hoạt, tránh tạo ra các tiền lệ xấu, bảo đảm quyền lợi của người dân cũng như nhà đầu tư.