Dự báo sát tình hình để phòng ngừa tội phạm có hiệu quả

Mức độ, tính chất tội phạm ngày càng phức tạp

Theo báo cáo của UBND tỉnh, trong năm 2017, tình hình an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh cơ bản ổn định. Tuy nhiên, mức độ, tính chất tội phạm ngày càng phức tạp hơn, với những thủ đoạn tinh vi, lưu manh, côn đồ, coi thường pháp luật.

Một số vụ, đối tượng phạm tội rất manh động, liều lĩnh, thậm chí đối tượng vi phạm là vị thành niên như vụ giết người cướp của ở huyện Đắk R’lấp. Trên địa bàn tỉnh còn hình thành một số nhóm tội phạm hoạt động có tổ chức, tranh giành địa bàn, bảo kê, đòi nợ thuê, tổ chức chặt phá, cưỡng đoạt, mua bán đất rừng trái phép.

Qua điều tra, cơ quan chức năng đã phát hiện ra đường dây lừa bán 9 phụ nữ sang Trung Quốc. Điều đáng nói, trong số 9 nạn nhân sau khi trở lại Việt Nam lại thực hiện hành vi lừa bán người khác sang Trung Quốc. Cũng từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh đã xảy ra 10 vụ tội phạm chống người thi hành công vụ; trong đó có đến 8 vụ chống lại lực lượng công an. Đáng ngại hơn, trên địa bàn xuất hiện đối tượng dùng phương thức, thủ đoạn đánh bạc bịp, bằng cách sử dụng chất gây ảo giác đối với nạn nhân để chiếm đoạt tài sản.

Tội phạm trộm cắp tài sản tuy giảm, nhưng đối tượng hoạt động ngày càng chuyên nghiệp, liên tuyến, liên tỉnh. Một số vụ có sự móc nối giữa đối tượng tỉnh ngoài với đối tượng ở địa phương. Điển hình, cơ quan chức năng đã phát hiện và triệt phá 7 nhóm với 22 đối tượng chuyên nghiệp đã thực hiện 75 vụ trộm cắp tài sản tại các tỉnh Bắc Kạn, Nghệ An, Lâm Đồng, Đắk Lắk, Đắk Nông và Gia Lai.

Riêng về tội phạm hủy hoại rừng, vi phạm các quy định về quản lý và bảo vệ rừng cũng diễn ra ngày càng phức tạp. Ở một số địa bàn, tình trạng chặt phá và mua bán rừng diễn ra phức tạp, thậm chí có nơi có sự bảo kê, chặt phá, lấn chiếm đất rừng của các băng, nhóm tội phạm, có sự móc nối với cán bộ chức năng chống lưng, bảo kê, tiếp tay cho hành vi vi phạm. Điển hình như vụ hủy hoại trên 46 ha rừng tại các tiểu khu 1685 và 1700 ở huyện Đắk Glong; vụ khai thác hàng trăm mét khối gỗ quý tại Khu bảo tồn thiên nhiên Nâm Nung…

Ngoài ra, tội phạm ma túy tiếp tục được kiểm soát nhưng tình trạng mua bán, sử dụng trái phép ma túy tổng hợp có chiều hướng tăng, xuất hiện một số loại ma túy mới như Ketamine, MDMA…

Phòng ngừa còn hạn chế

Theo báo cáo thẩm tra của Ban Pháp chế HĐND tỉnh nhằm phục vụ kỳ họp thứ 5, HĐND tỉnh khóa III sắp tới, một số loại tội phạm nguy hiểm, gây bức xúc dư luận xã hội có chiều hướng gia tăng. Điển hình như tội phạm về ma túy tăng 12/15 bị can; tội phạm về vi phạm trật tự xã hội tăng 5 bị can, trong đó tội giết người là 13 vụ/26 bị can, hiếp dâm trẻ em 10 vụ/10 bị can… Qua đó cho thấy, những vi phạm pháp luật và tội phạm nổi lên không chỉ mới xuất hiện trong năm 2017 mà đã kéo dài nhiều năm và vẫn tiếp tục gia tăng. Rõ ràng, hiệu quả của công tác phòng ngừa còn nhiều hạn chế.

Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này là do sự nể nang, né tránh, chưa xử lý nghiêm trách nhiệm của người đứng đầu, người được giao trách nhiệm trực tiếp quản lý khi để xảy ra vi phạm. Điển hình, dù tình trạng phá rừng rất nghiêm trọng nhưng chưa được xử lý kịp thời; nhiều vụ đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can nhưng đến nay chưa có kết luận điều tra để truy tố, xét xử nhằm răn đe, phòng ngừa vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này. Việc xử lý tố giác, tin báo tội phạm chưa được xem xét kịp thời, vẫn còn tin quá hạn. Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân về nhận thức và chấp hành pháp luật còn hạn chế, chưa sâu rộng, chỉ diễn ra ở một số địa phương.

Trước thực tế trên, tỉnh, ngành chức năng cần chú trọng những vấn đề nổi lên về tội phạm, dự báo sát tình hình để có hướng phòng ngừa tội phạm có hiệu quả. UBND tỉnh cần kiên quyết xử lý nghiêm, kịp thời cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm và chuyển xử lý hình sự khi có dấu hiệu tội phạm, nhất là trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ rừng.